Advertisement

Responsive Advertisement

Rijadu Salihin pjesa e katërt

 

Rijadu Salihin pjesa e katërt

RIJADU SALIHIN - III
Nga Imam Neveviu

600. Ebu Hurejre r.a. thotë se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka thënë: "Si­kur njerëzit ta dinin vlerën e ezanit dhe të safit të parë, ata nuk do të kishin mbetur pa hedhë short (se kush do ta thirrë ezanin dhe kush do të ulet në safin e parë)". (Mut­tefekun alejhi)
601. Ebu Hurejre r.a. thotë se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka thënë: " Safi më i dobishëm ke meshkujt është safi i parë, ndërsa më i dëmshëm te ta është i fundit. Ndërsa safi më i dobishëm ke femrat është safi i fundit, kurse më i dëmshëm është safi i parë". (Muslimi)
602. Ebu Seid El-Hudriu r.a. tre­gon se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. kishte vërejtur se disa as-habë rrinin mbrapa prandaj iu tha atyre: "Ka­loni përpara dhe plotësojeni safin e parë, ndërsa safin pas jush le ta plotësojnë ata që vijnë pas jush. Përderisa disa njerëz vonohen edhe All-llahu do t'i lërë ata prapa". (Muslimi)
603. Enesi r.a. thotë: "Ne u ngritëm që të falim namazin, ndërsa Pej­gam­be­ri s.a.v.s. u kthye me fytyrë kah ne dhe tha: "Drejtoni safet dhe ngjeshni me njëri-tjetrin, sepse vër­tet unë ju shoh pas shpi­ne". (Rivajeti i Buhariut me fjalët e tij, ndërsa i Mus­limit në këtë kuptim. Në një rivajet të Buhariut thuhet: "Kra­hu i çdonjërit ishte i ngji­tur me krahun e tjetrit në saf, gjithashtu edhe këmbët".)
604. Nu'man ibni Beshiri r.anhuma thotë: "E kam dëgjuar të Dërguarin e All-llahut duke thënë: "Safet tuaja ose do t'i drejtoni, ose All-llahu do t'ua ndryshojë fytyrat juve". (Muttefekun alejhi)
Në një rivajet të Muslimit thuhet: "Pej­gam­be­ri s.a.v.s. i drejtonte safet tona, ashtu si­kur drejtoheshin shigjetat, dhe kur e vërejti se ne e kemi kuptuar këtë, një ditë doli dhe kur kishte marrë qëndrimin të thotë "All-llahu ekber" vërejti një beduin, të cilit i kishte dalë kraharori jashtë safit, atëherë tha: "O robër të Zotit, ose do t'i drejtoni safet, ose All-llahu do t'i ndryshojë fytyrat tuaja, ose do të vëjë përçarje në mes jush".
605. Enesi r.a. thotë se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka thënë: "Ngjeshni safet tuaja, afrojeni safin njërin pranë tjetrit, qafat bëni paralel. Për Atë që shpirti im është në du­art e Tij, unë e shoh djallin se si hyn nëpër zbrazëtirat e safeve, ashtu sikurse futet delja e zezë". (Hadithi është i vërtetë, e trans­me­ton Ebu Davudi sipas kushteve të Muslimit)
606. Enesi r.a. thotë se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka thënë: "Plotësojeni safin e parë, pastaj atë që vijon. Nëse duhet të ketë zbrazëti, të jetë në safin e fundit". (Ebu Davudi me isnad hasen)
607. Abdull-llah ibni Mugaffel r.a. thotë se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka thënë: "Në mes dy ezaneve (në mes ezanit dhe ikametit) falet një namaz! Në mes dy ezaneve falet një namaz". Kur këtë e tha për të tretën herë, atëherë shtoi: "Për atë që dëshi­ron". (Muttefekun alejhi)
608. Aisheja r.anha thotë se: "Pej­gam­be­ri s.a.v.s. nuk i ka lënë katër rekate para namazit të drekës dhe dy rekate para namazit të sabahut". (Buhariu)
609. Aisheja r.anha thotë se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka thënë: "Dy rekatet e namazit të sabahut janë më të dobishme se kjo botë dhe çdo gjë që ka në të". (Muslimi)
610. Ebu Abdull-llah Bilal ibnu Rebbah, muezini i Pej­gam­be­rit s.a.v.s., tregon se ka shkuar te i Dërguari i All-llahut për të thirrë ezanin e namazit të sabahut, por Aisheja e angazhoi atë (Bilalin) me një punë tjetër, kështu që u gdhi shumë. Bilali u ngrit dhe e thirri ezanin e namazit të sabahut e pastaj edhe ezanin e dytë. Pej­gam­be­ri s.a.v.s. nuk doli, ndërsa kur doli u fal me njerëz. Bilali e in­formoi të Dërguarin e All-llahut se Aisheja r.a. e kishte vonuar, duke i kërkuar që t'ia kryejë një punë, derisa agoi shumë, dhe ky ishte shkaku që e kishte vonuar. Pej­gam­be­ri s.a.v.s. i tha: "Unë isha duke i falur dy rekatet e sabahut". Bilali i tha: "O i Dër­guari i All-llahut, ti je zgjuar vonë ?" Ai iu përgjigj: "Sikur të zgjohesha edhe më vonë se sa jam zgjuar do t'i kisha falur ato dyja duke i bërë mirë dhe bukur ". (Ebu Da­vudi)
611. Ibnu Umeri r.a. thotë se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. i falte natën nga dy rekate, ndërsa me një rekat të vitrit e mbaronte nafilen e natës. I falte nga dy rekate sunnet para farzit të sabahut, sikur ezanin ta kishte në vesh (për farzin e sabahut). (Muttefekun alejhi)
612. Aisheja r.anha thotë: "Pe­j­gam­be­ri s.a.v.s. i falte në dhomën time para farzit të drekës nga katër rekate, pastaj dilte dhe falte me xhemat farzin, pastaj prapë hynte në dhomën time dhe i falte dy rekate (sunnet). Kur e falte farzin e akshamit me xhemat, hynte në dhomën time dhe i falte dy rekate (sunnet). Kur e falte namazin e jacisë, hynte në dhomën time dhe i falte dy rekate (sunnet)". (Muslimi)
613. Ummi Habibe r.anha thotë se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka thënë: " Kush i fal katër rekate para namazit të drekës dhe katër rekate pas, All-llahu do ta ruajë atë prej zjarrit". (Ebu Da­vudi dhe Tirmidhiu dhe thonë hadith hasen sahih)
614. Aisheja r.anha tregon se i Dërguari i All-llahut, nëse nuk i falte katër rekate para farzit të drekës (për ndonjë arsye), ato i falte pas farzit. (Tirmidhiu thotë: hadith hasen)
615. Enesi r.a. thotë: "I kam vërejtur as-habët e vjetër dhe me autoritet të Pej­gam­be­rit s.a.v.s. se me të madhe nguteshin për të falë nafile namazin para akshamit". (Buhariu)
616. Enesi r.a. thotë: "Ne i fal­nim në kohën e Pej­gam­be­rit s.a.v.s. nga dy rekate pas perëndi­mit të diellit dhe para farzit të ak­shamit". Të pranishmit në këtë bi­sedë pyetën: "A i falte Pej­gam­be­ri s.a.v.s. nga dy rekate para farzit të akshamit?" Enesi u përgjigj: "Ai neve na ka parë duke u falë, dhe nuk na ka urdhëruar e as nuk na ka ndaluar". (Muslimi)
617. Ebu Hurejre r.a. thotë se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka thënë: "Kur ndonjëri prej jush e fal namazin e xhumasë (farzin), le t'i falë pas tij katër rekate". (Muslimi)
618. Zejd ibnu Thabit r.a. tregon se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka thënë: "O njerëz, faluni në shtëpitë tuaja. Vërtet namazi më i vlefshëm është kur njeriu falet në shtëpinë e vet, përveç namazeve të obliguara (farz)". (Muttefekun alejhi)
619. Xhabiri r.a. thotë se Pe­j­gam­be­ri s.a.v.s. ka thënë: "Kur ndokush prej jush e kryen namazin e vet (farzin) në xhami, të llogaritë edhe për shtëpinë e vet një pjesë të namazit, sepse vërtet All-llahu do të bëjë mirë në shtëpinë e tij prej namazit të tij". (Muslimi)
620. Aliu r.a. thotë: "Vitri nuk është i domosdoshëm sikurse namazet e ob­liguara (farzet), por I Dërguari i All-llahut s.a.v.s. e bëri sunnet. Ai ka thënë: "Vërtet All-llahu është tek (vitr) dhe Ai e do tekun, prandaj faleni namazin e vitrit, o ju të zotët e Kur'anit!" (Ebu Davudi dhe Tirmidhiu)
621. Ibnu Umer r.anhuma tregon se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka thënë: "Bëne namazin e fundit tuajin natën vitr (tek)!" (Muttefekun alejhi)
622. Ebu Seid El-Hudriu r.a. thotë se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka thënë: "Faleni namazin e vitrit para agimit të sabahut tuaj!" (Muslimi)
623. Ebu Dherri r.a. tregon se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka thënë: "Për çdo mëngjes, për çdo nyje tuajën jepet sadaka (lëmoshë). Çdo tesbih është sadaka, çdo tahmid është sadaka, çdo tehlil është sadaka, çdo tekbir është sadaka, urdhri për punë të mirë është sadaka, ndalimi i së keqes është sadaka. Për këto do t'u mjaftojnë dy rekate, të cilat falen në namazin e paradites - duhasë". (Muslimi)
624. Ummi Hani Fahita Binti Ebu Talib r.anha thotë: "Unë shkova te i Dërguari i All-llahut në vitin e çlirimit të Mekkes, dhe e kam gjetur duke u pastruar (gusul). Pasi është pastruar i ka falur tetë rekate. Kjo ishte në kohën e para­dites - duhasë". (Muttefekun ale­jhi)
625. Ebu Hurejre r.a. tregon se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. i ka thënë Bila­lit r.a.: "O Bilal, më trego cila punë më së shumti të jep shpresë e të cilën e ke bërë në Islam? Vërtet unë e kam dëgjuar zhurmën e na­llaneve tua para meje në Xhen­net". Bilali u përgjigj: "Punën të cilën e kam bërë dhe prej së cilës shpresoj fitimin më të madh është ajo që asnjëherë ditën apo natën kur jam pastruar (kam marrë ab­dest) e që me atë abdest nuk kam falur atë që më është urdhëruar ta fal". (Mutte­fekun alejhi)
All-llahu xh.sh. thotë:
"Kur të kryhet namazi i xhumasë, atëherë shpërnda­huni nëpër tokë dhe kërkoni mirësinë e All-llahut dhe përmendeni All-llahun shpesh, ndoshta do të shpë­toni". (el-Xhuma:10)
626. Ebu Hurejre r.a. thotë se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka thënë: "Pesë namazet, xhumaja deri në xhuma, Ramazani deri në Ramazan e shlyejnë çdo gjë në mes tyre, nëse shmangen gabimet e mëdha". (Muslimi)
627. Ibnu Umeri r.a. thotë se i Dërguari i All-llahut ka thënë: "Kur ndokujt prej jush i vjen dita e xhumasë, le të lahet". (Muttefekun alejhi)
628. Ebu Seid El-Hudriu r.a. thotë se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka thënë: "Gusli (larja e përgjithshme e trupit) në ditën e xhumasë, është obligim për çdo musliman të rri­tur". (Muttefekun alejhi)
629. Semure r.a. thotë se i Dër­guari i All-llahut ka thënë: "Kush merr abdest ditën e xhumasë, është e mjaftueshme dhe e bukur, ndërsa ai që pastrohet në tërësi është edhe më mirë". (Ebu Da­vudi dhe Tirmidhiu)
630. Ebu Hurejre r.a. thotë se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka mbajtur fjalim (hutbe) një ditë të xhuma dhe në të ka thënë: "Në këtë ditë gjendet një moment (orë), nëse ai përputhet me një rob musliman duke falur, e që ai kërkon diçka prej All-llahut, me të vërtetë ai do ta arrijë atë". Pej­gam­be­ri s.a.v.s. dha shenjë me dorën e vet se janë të paktë ata të cilët e shfrytëzojnë këtë". (Muttefekun alejhi)
631. Ebu Burde ibni Ebu Musa El-Esh'ariu r.a. thotë se Abdull-llah ibni Umeri r.anhuma ka thënë: "A e ke dëgjuar babanë tënd duke treguar se ç'ka thënë i Dërguari i All-llahut për vlerën e momentit të caktuar të ditës së xhumasë?" Ai u përgjigj: "Unë i thashë: "Po, e kam dëgjuar duke thënë: "E kam dëgju­ar të Dërguarin e All-llahut duke thënë: "Ai moment i vlefshëm është në mes uljes së imamit dhe mbarimit të namazit". (Muslimi)
All-llahu i Madhëruar thotë:
"Dhe një pjesë të natës kaloje i zgjuar duke u falur! Kjo është vetëm për ty. Ndoshta Zoti yt do të rin­gja­llë në një vend të lavdëruar". (el-Isra:79)
All-llahu xh.sh. thotë:
"Ata ngrihen nga shtrati dhe bëjnë ibadet natën". (es-Sexhde:16)
All-llahu xh.sh. prapë thotë:
"Vetëm pak natën kanë fjetur". (edh-Dharrijat:17)
632. Salim ibni Abdull-llah ibni Umer ibni Hattab r.anhuma nga babai i vet Abdull-llahu trans­me­ton se i Dërguari i All-llahut ka thënë: "I mrekullueshëm është Ab­dull-llahu, vetëm sikur të falej edhe natën!" Salimi r.a. thotë: "Pas kësaj, Abdull-llah ibni Umeri r.a. nuk flente natën, vetëm pak". (Muttefekun alejhi)
633. Ebu Hurejre r.a. thotë se i Dërguari i All-llahut ka thënë: "Agjërimi më i vlefshëm pas Ramazanit është agjërimi i muajit të All-llahut, Muharrem, ndërsa namazi më i vlefshëm pas farzeve është namazi i natës". (Muslimi)
634. Ibni Umeri r.anhuma thotë se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka thënë: "Namazi i natës është nga dy rekate, ndërsa nëse i frikohesh sabahut, atëherë fale vitrin me një rekat". (Muttefekun alejhi)
635. Ibnu Umeri r.anhuma thotë: "Pej­gam­be­ri i falte natën gjithnjë nga dy rekate, ndërsa vitrin e falte vetëm një rekat". (Muttefekun alejhi)
636. Aisheja r.anha thotë: "Pe­j­gam­be­ri s.a.v.s. nuk falte - në Ramazan apo jashtë tij - më shumë se njëmbëdhjetë rekate. I falte katër rekate, e mos pyet për buku­rinë dhe gjatësinë e tyre! Pastaj prap i falte katër rekate, e mos pyet për bukurinë dhe gjatësinë e tyre! Pastaj i falte tre rekate. Unë i thashë: "O i Dërguari i All-llahut, a flen ti para se ta falësh namazin e vitrit?" Pej­gam­be­ri s.a.v.s. u përgjigj: "Oj Aishe, sytë e mi flenë, por nuk flen zemra ime!" (Mutte­fekun alejhi)
637. Ibnu Mes'udi r.a. thotë: "Jam falur me Pej­gam­be­rin s.a.v.s. një natë dhe ai qëndroi aq gjatë saqë mendova diçka keq". Të pranishmit e pyetën: "Çka ke men­duar?" Ibnu Mes'udi tha: "Men­dova të ulem dhe të shkoj". (Mut­tefekun alejhi)
638. Abdull-llah ibni Amr ibnul As r.anhuma tregon se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka thënë: "Namazi më i dashur te All-llahu është namazi i Davudit a.s., agjërimi më i dashur te All-llahu është agjërimi i Da­vudit a.s. Ai flente gjysëm nate, një të tretën e kalonte në namaz, pastaj prapë flente një të gjashtën. Ai një ditë agjëronte, e një ditë hante". (Muttefekun alejhi)
639. Aisheja r.anha thotë: "Pe­j­gam­be­ri s.a.v.s. kur çohej të falej gjatë natës, e fillonte namazin me dy rekate të shkurta". (Muslimi)
640. Ebu Hurejre r.a. thotë se i Dërguari i All-llahut ka thënë: "Nëse ndonjëri prej jush çohet gjatë natës, dhe nëse në mënyrë të pakuptueshme dhe pa vetëdije i shkon Kur'ani nëpër gjuhë, dhe nuk di se çka flet, atëherë le të shkojë të shtrihet në shtrat". (Muslimi)
641. Ebu Hurejre r.a. tregon se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka thënë: "Kush i kalon netët e Ramazanit duke bërë ibadet, duke qenë i bin­dur në besimin islam dhe duke pasur qëllim të sinqertë, do t'i falen të gjitha gabimet e tij të mëparshme". (Muttefekun alejhi)
All-llahu i Madhëruar thotë:
"Vërtet ne e shpallëm atë (Kur'anin) natën e Kadrit". (el-Kadr:1)
All-llahu xh.sh. prapë thotë:
"Ne atë e zbritëm në një natë të bekuar". (ed-Duhan:3)
642. Ebu Hurejre r.a. tregon se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka thënë: "Kush falet natën e Kadrit, duke qenë i bindur në besimin islam dhe ka qëllim të sinqertë, do t'i falen gabimet e tij të mëparshme". (Muttefekun alejhi)
643. Aisheja r.anha thotë se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. në dhjetë ditët e fundit të Ramazanit bënte i'tikaf në xhami (mbyllej në të) dhe thoshte: "Lypeni natën e Kadrit në dhjetë ditët e fundit të Ramazanit". (Muttefekun alejhi)
644. Aisheja r.anha thotë: "Pe­j­gam­be­ri s.a.v.s. bënte ibadet (nuk flente) gjatë muajit të Ramazanit, atë që nuk e bënte ditëve të tjera dhe muajve të tjerë. Ndërsa në dhjetë ditët e fundit bënte ibadet më shumë se ditëve të tjera". (Muslimi)
645. Aisheja r.anha tregon se ka thënë: "O i Dërguari i All-llahut, çka mendon sikur unë të dija për një natë se ajo është nata e Kadrit, çka duhet të them unë atë natë?" Pej­gam­be­ri s.a.v.s. i tha: "Thuaj: "O Zoti im, Ti je falës, e don faljen, më fal mua!" (Tirmi­dhiu thotë: hadith hasen)
646. Hudhejfe r.a. thotë: "Pe­j­gam­be­ri s.a.v.s. kur çohej prej gjumi e pastronte gojën e vet me misvak (furçë natyrore prej një lloj druri)". (Muttefekun ale­jhi)
647. Aisheja r.anha thotë: "Ne i përgatitnim të Dërguarit të All-lla­hut misvakun e tij dhe ujin e pastër, edhe atëherë kur All-llahu e zgjonte natën, ai e përdorte misva­kun, merrte abdest dhe falej". (Muslimi)
648. Enesi r.a. tregon se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka thënë: "Me të madhe u porosis ta përdorni mis­vakun". (Buhariu)
649. Aisheja r.anha thotë se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka thënë: "Mis­vaku është mjet për pastrimin e gojës dhe kënaqësi për Krijuesin". (Ne­saiu dhe Ibnu Huzejme)
650. Ibnu Umeri r.anhuma tre­gon se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka thënë: "Mustaqet shkurtoni, kurse mjekrën lëshone!" (Muttefekun alejhi)
All-llahu i Madhëruar thotë:
"Faleni namazin dhe jepeni zekatin!" (el-Bekare:43)
All-llahu xh.sh. gjithashtu thotë:
"Por u qe urdhëruar ta adhurojnë vetëm All-llahun, që si besimtarë të sinqertë t'u rrëfejnë fenë, edhe të kryejnë të falurit, edhe të japin zeka­tin, e ajo është fe stabile". (el-Bejjine:5)
All-llahu xh.sh. gjithashtu thotë:
"Merre zekatin nga pasu­ria e tyre që t'i pastrosh me të". (et-Tewbe:103)
651. Nga Ibni Umeri r. anhuma trans­me­tohet se i Dërguari i All-llahut ka thënë: "Islami është ngritur mbi pesë (shtylla): dëshminë se nuk ka hyjni tjetër përveç All-lla­hut dhe se Muhammedi është i dërguar i All-llahut, kryerjen e namazit, dhënien e zekatit, vizitën Ka'bes dhe agjërimin e Ramaz­anit". (Muttefekun alejhi)
652. Talha bin Ubejdullah thotë: "Erdhi një njeri prej Nexhdit te Pej­gam­be­ri s.a.v.s. që kishte flokë të dendur. Ne dëgjonim zërin e tij, mirëpo nuk kuptonim se ç'thoshte, derisa iu afrua të Dërguarit të All-llahut dhe pyeti për Islamin. Pe­j­gam­be­ri s.a.v.s. i tha: "Islami është pesë kohë të namazit ditën dhe natën". Njeriu pyeti: "A jam i ob­liguar me diçka tjetër përveç këtyre?" Pej­gam­be­ri s.a.v.s. u përgjigj: "Jo, vetëm nëse ti do në mënyrë vullnetare". Pej­gam­be­ri s.a.v.s. pastaj tha: "Agjërimi i Ramazanit". Njeriu pyeti: "A kam obligim tjetër përveç agjërimit?" Pej­gam­be­ri s.a.v.s. u përgjigj: "Jo, përveç nafile".
Transmetuesi përmend: Pastaj Pej­gam­be­ri s.a.v.s. përmendi dhënien e zekatit. Njeriu pyeti: "A kam obligim tjetër përveç zekatit?" Pej­gam­be­ri s.a.v.s. u përgjigj: "Jo, vetëm nëse dëshiron vullnetar­isht". Njeriu u kthye prapa duke thënë: "Betohem në Zotin, se as nuk do të shtoj e as nuk do të mungoj diçka prej këtyre". I Dër­guari i All-llahut tha: "Do të shpëtojë nëse e thotë të vërtetën". (Muttefekun alejhi)
653. Ibnu Abbasi r.anhuma tre­gon se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. e ka dërguar Muadhin r.a. në Jemen dhe i ka thënë: "Thirri të dëshmojnë se nuk ka Zot tjetër përveç All-llahut dhe se unë jam i Dërguari i All-llahut, e nëse ata binden në këtë, atëherë informoi se All-llahu i ka obliguar me pesë kohët e namazit për çdo ditë dhe natë, nëse binden edhe në këtë, atëherë informoi se All-llahu i ka obliguar me zekat, që do ta marrish prej të pasurve të tyre e do t'ua shpërndash të var­fërve të tyre". (Muttefekun alejhi)
654. Ibnu Umeri r.anhuma thotë se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka thënë: "Mua më është urdhëruar që t'i luftoj njerëzit (pabe­simtarë), derisa të dëshmojnë se nuk ka hyjni tjetër përveç All-llahut dhe se Muhammedi është i Dër­guari i Tij, dhe derisa të falin namazin dhe të japin zekatin. E kur e bëjnë këtë, atëherë e kanë të mbrojtur prej meje gjakun dhe pasurinë e tyre, pos nëse i kanë hyrë në hak Islamit, llogaria e tyre është te All-llahu". (Muttefekun alejhi)
655. Ebu Hurejre r.a. thotë: "Pasi i Dërguari i All-llahut është shpërngulur në ahiret (ka vdekur), Ebu Bekri u zgjodh për zëvendës të tij. Disa prej arabëve u kthyen në kufër (mosbesim). Atëherë Umeri r.a. tha: "Si do t'i luftosh njerëzit, kur Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka thënë: "Më është urdhëruar që t'i luftoj njerëzit derisa të mos thonë: 'La ilahe il-lall-llah'. Kush e thotë këtë është e lirë pasuria dhe shpirti i tij prej meje, përveç me hak, dhe llogaria me të është në kompe­tencën e All-llahut". Ebu Bekri atëherë tha: "Betohem në All-lla­hun se unë me të vërtetë do ta luftoj çdokend që e ndan namazin dhe zekatin. Zekati është obligim i pasurisë. Betohem në All-llahun se nëse ata nuk e japin zekatin edhe të kërpeshit (frenit) të deveve, të cilin ia jepnin Pej­gam­be­rit s.a.v.s., do t'i luftoj për mosdhënien e tij". Umeri r.a. tha: "Betohem në All-llahun, dhe atëherë nuk kam parë asgjë tjetër, vetëm se All-llahu e kishte hapur kraharorin e Ebu Bek­rit për luftë dhe u binda se me të është e vërteta". (Muttefekun ale­jhi)
656. Ebu Ejjubi r.a. tregon se një njeri i ka thënë Pej­gam­be­rit s.a.v.s.: "Më trego për një vepër e cila më çon në Xhennet?" Atëherë Pej­gam­be­ri s.a.v.s. tha: "Ta adhu­rosh All-llahun (T'i bësh ibadet), dhe të mos i bësh shok, të falësh namazin, të japësh zekatin dhe ta ndihmosh farefisin". (Mut­tefekun alejhi)
657. Ebu Hurejre r.a. tregon se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka thënë: "As­një pronar i arit dhe i argjendit (të hollave), që nuk i përmbush ob­ligimet e veta, nuk do të mbetet në Ditën e gjykimit pa u farkuar me pllaka të zjarrta, që do të nxehen në zjarrin e Xhehennemit, dhe me të do të fërgohen anët e tij, balli, kraharori dhe shpina, dhe çdo herë që pllakat ftohen do të nxehen përsëri. Kjo do të jetë në ditën që do të zgjasë pesëdhjetë mijë vjet, në të cilën do të zbatohet gjykimi në mes njerëzve, robërve, dhe kur do t'i tregohet çdokujt rruga për në Xhennet ose në Xhehennem". Të pranishmit thanë: "O i Dërguari i All-llahut, çka do të bëhet me de­vetë, pasurinë e njeriut?" Pej­gam­be­ri s.a.v.s. tha: "Edhe asnjë pro­nar i deves, që nuk i kryen obligi­met e veta, e prej tyre mjeljen e saj ditën kur ajo shkon të pijë ujë. Çdo pronar që nuk i kryen obligimet e veta ndaj deves, në Ditën e Gjyki­mit do të shtrihet në një vend të rrafshtë dhe të gjerë, aq sa dy de­vetë e tij do të mund ta shkelnin me thundrat e tyre dhe ta kafshojnë me dhëmbët, kurdo që njëra prej tyre të kalojë mbi të, tjetra kthehet te ai, dhe ky mundim do të zgjasë një ditë, gjatësia e së cilës është pesëdhjetë mijë vjet, derisa të kry­het gjykimi në mes robërve, dhe kur do t'i tregohet çdokujt rruga për në Xhennet apo Xhehennem". Të pranishmit thanë: "O i Dërguari i All-llahut, çka do të bëhet me lopët dhe delet?" Pej­gam­be­ri s.a.v.s. tha: "Çdo pronar i lopëve ose deleve, i cili nuk i kryen ob­ligimet e veta ndaj tyre, në Ditën e Gjykimit do të jetë i shtrirë në një vend të rrafshtë, kah lopët dhe de­let e veta, dhe ato me brirët e tyre do ta therin dhe me thundrat e tyre do ta shkelin, e në mesin e tyre nuk do të ketë me brinjë të kthyer prapa, apo pa brirë e as me brirë të thyer. Kurdo që të kalojnë nëpër të parat, menjëherë pas tyre vijnë dhe kalojnë të tjerat. Dhe kjo do të jetë në një ditë, e cila do të zgjasë pesëdhjetë mijë vjet, derisa t'u shqiptohen gjykimet robërve dhe derisa të mos u tregohet rruga për në Xhennet apo Xhehennem". Të pranishmit thanë: "O i Dërguari i All-llahut, si do të veprohet me kuajt?" Pej­gam­be­ri s.a.v.s. u përgjigj: "Kaloria ndahet në tri lloje: Për dikë do të jetë barrë, për dikë mbulesë dhe për dikë shpëtim. Sa i përket atij për të cilin është barrë, është ai që i mban kuajt për shkak të namit, kryelartësisë apo garave kundër muslimanëve, për të tillin kali është barrë...Sa i përket atij, për të cilin është mbulesë, është ai që mban kuaj në rrugën e All-llahut, dhe nuk i harron ob­ligimet ndaj All-llahut dhe kujdeset për ta. Për njeriun e këtillë, kali është mburojë nga zjarri i Xhehen­nemit...Sa i përket atij, për të cilin është shpëtim, është ai që mban kuajt për hir të All-llahut dhe të muslimanëve, i cili i kullot në li­vadhe dhe kopshtije, gjithë atë që kalorët dhe kuajt e tyre e hanë në kullosa dhe ara, do të shkruhet aq numër i të mirave. Gjithashtu për çdo shërbim të tyre, të madh dhe të vogël, do të shkruhen të mira. Çdo kalim i distancës dhe hipja mbi një e më shumë lartësira do t'i shkru­hen të mira, në numrin e gjurmëve dhe hedhurinave të tij. Çdo kthim i kalit nga ana e pronarit në lumenj dhe burime, në të cilat i jep ujë, i shkruhen të mira aq sa herë kali do të pijë ujë". Të pranishmit i thanë: "O i Dërguari i All-llahut, e si do të jetë me gomarët?" Pej­gam­be­ri s.a.v.s. tha: "Mua nuk më është shpallë asgjë e posaçme për gomarët, përveç ajetit të përgjith­shëm e universal: "Ai që punon mirë, sa grima - e sheh atë. Por, edhe kush punon keq sa grima - do ta shohë". (ez-Zilzal:7-8) (Muttefekun alejhi)
All-llahu i Madhëruar thotë:
"O besimtarë! Agjërimin e keni obligim të detyrueshëm, siç e kishin detyrë edhe ata që ishin para jush, ndoshta do të bëheni të devotshëm. Në ditë të caktuara me numër, por ai nga ju i cili është i sëmurë ose në udhë­tim - atëherë tjera ditë me të njëjtin numër. Ndërsa ata që nuk mund ta mbajnë - kom­pensimi është të ushqejë një varfënjak. Dhe kush jep më tepër, vullnetarisht, ajo është mirë për të. Por, të agjëroni është më mirë, ta dini". (el-Bekare:183-184)
658. Ebu Hurejre r.a. thotë se i Dërguari i All-llahut ka thënë: "Kush i ndihmon dy shokë në rrugën e All-llahut, do të thirret nga të gjitha dyert e Xhennetit: 'O rob i All-llahut eja këtu, këtu është mirë'. Kush është prej atyre që bëjnë namaz, do të thirret nga dera e namazit, e kush është luftëtar i xhihadit do të thirret nga dera e xhihadit. Kush është prej atyre që agjërojnë, do të thirret nga dera Rejjan (Xhennet i posa­çëm në të cilin hyjnë ata që agjë­rojnë). Kush është prej atyre që japin sadaka (lëmoshë), do të thi­rret nga dera e sadakasë". Atëherë, Ebu Bekri r.a. tha: "Pashë babën dhe nënën time, o i Dërguari i All-llahut! Për atë që thirret prej atyre dyerve, nuk do të ketë më mundime, e a do të ketë ndo­kush që do të thirret nga të gjitha ato dyer?" Pej­gam­be­ri s.a.v.s. tha: "Po, dhe shpresoj që edhe ti do të jesh prej tyre!" (Muttefekun ale­jhi)
659. Sehl ibni Sa'd r.a. thotë se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka thënë: "Vërtet në Xhennet është një derë, e cila quhet Rejjan, nëpër të cilën do të hyjnë Ditën e Gjykimit vetëm ata që agjërojnë, nëpër atë derë të tjerët nuk do të hyjnë. Do të thirret në atë derë ku janë agjëruesit. Do të çohen agjëruesit dhe nuk do të mundet tjetërkush të hyjë nga kjo derë, e pasi të hyjnë agjëruesit dera do të mbyllet e nuk do të mundet të hyjë askush tjetër". (Muttefekun alejhi)
660. Ebu Hurejre r.a. thotë se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka thënë: "Kush e agjëron muajin e Ramaz­anit, duke qenë i bindur në besimin islam dhe duke i kryer obligimet islame, do t'i falen gabimet e tij të mëparshme". (Muttefekun alejhi)
661. Ebu Hurejre r.a. thotë se i Dërguari i All-llahut s.a.v.s. ka thënë: "Kur të vijë muaji i Ramaz­anit, hapen dyert e Xhennetit dhe mbyllen dyert e Xhehennemit dhe shejtanët lidhen me zinxhir". (Muttefekun alejhi)
662. Ebu Hurejre r.a. tregon se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka thënë: "Agjëroni me të pamurit e hënës dhe bëni bajram me të pamurit e hënës. E nëse është vranësirë, atëherë plotësoni tridhjetë ditë të Shabanit!" (Muttefekun alejhi)
Ky është teksti i Buhariut, ndërsa në rivajetin e Muslimit shtohet: "Nëse është vranët, atëherë agjëroni tridhjetë ditë!"
663. Ibnu Abbasi r.anhuma thotë: "I Dërguari i All-llahut ishte njeriu më bujar, në mënyrë të veçantë kur i vinte Xhibrili a.s. Xhibrili a.s. i vinte Pej­gam­be­rit s.a.v.s. në Ramazan, çdo natë dhe me të studionte Kur'anin. Vërtet kur Pej­gam­be­ri s.a.v.s. takohej me Xhibrilin, ishte më bujar në veprat e mira se sa era që sjell shiun". (Muttefekun alejhi)
664. Aisheja r.anha thotë: "Kur vinin dhjetë ditët e fundit të Ramazanit, i Dërguari i All-llahut bënte ibadet natën dhe e çonte fa­miljen e vet që të bëjnë ibadet, ndërsa dyshekun e vet me gjithë mbulojë e palonte". (Muttefekun alejhi)
665. Ebu Hurejre r.a. thotë se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka thënë: "Në asnjë mënyrë, asnjëri prej jush të mos e pret Ramazanin duke qenë agjërueshëm, një apo dy ditë, për­veç nëse ai agjërues është person që e mban agjërimin e vet të rregullt. Në atë rast atë agjërim të rregullt mund ta agjërojë". (Mut­tefekun alejhi)
666. Ebu Hurejre r.a. thotë se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka thënë: "Kur të mbetet edhe gjysma e muajit Sha'ban, atëherë mos agjëroni nafile!" (Tirmidhiu thotë: hadith hasen sahih)
667. Enesi r.a. thotë se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka thënë: "Çohuni në syfyr sepse vërtet në syfyr ka begati". (Muttefekun alejhi)
668. Zejd ibnu Thabiti r.a. thotë: "Ne çoheshim në syfyr së bashku me të Dërguarin e All-llahut, e pastaj ngriheshim të falnim namazin". Njëri prej të pranish­mëve pyeti: "Sa ishte intervali në mes syfyrit dhe sabahut?" Zejdi u përgjigj: "Sa pesëdhjetë ajete!" (Muttefekun alejhi)
669. Ibnu Umeri r.anhuma tre­gon se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. i kishte dy muezinë: Bilalin dhe Ibni Ummi Mektumin. Për këtë Pe­j­gam­be­ri s.a.v.s. kishte thënë: "Vërtet Bilali e thirr ezanin gjatë natës, hani dhe pini derisa ta thë­rrasë ezanin Ibnu Ummi Mek­tu­mi".
Transmetuesi thotë: "Intervali në mes tyre ishte sa njëri zbriste e tjetri hipte në vendin ku thirrej ezani". (Muttefekun alejhi)
670. Ebu Hurejre r.a. thotë se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka thënë: "All-llahu i Madhëruar ka thënë: "Robtë e mi më të dashur janë ata që nguten në iftar (d.m.th. nuk e shtyejnë iftarin por bëjnë iftar në kohë)". (Tirmidhiu thotë: hadith hasen)
671. Ebu Hurejre r.a. thotë se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka thënë: "Kur ndonjëri prej jush harron dhe han ose pin, mos ta ndërprejë por ta vazhdojë agjërimin, sepse atë All-llahu e ushqeu dhe i dha të pijë". (Muttefekun alejhi)
672. Lekit ibni Sabire r.a. thotë: "Unë i kam thënë: 'O i Dërguari i All-llahut, më thuaj diçka për ab­destin!' Pej­gam­be­ri s.a.v.s. u përgjigj: "Merr abdest sipas rregullit, fërkoi gishtat në mes mirë, laje hundën deri në thellësi, përveç atëherë kur je agjërue­shëm!" (Ebu Davudi dhe Tirmidhiu dhe thonë: hadith hasen sahih)
673. Aisheja r.anha thotë: "Të Dërguarin e All-llahut e zinte agimi, e ai ishte xhunub (i obli­guar të lahej), pastaj lahej dhe agjëronte". (Muttefekun alejhi)
674. Aisheja dhe Ummi Selema r.anhuma kanë thënë: "E zinte agimi të Dërguarin e All-llahut xhunub, pa parë ëndërr, pastaj agjëronte". (Muttefekun alejhi)
675. Ebu Hurejre r.a. thotë se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka thënë: "Agjërimi më i vlefshëm pas Ramaza­nit, është në muajin e All-llahut, Muharrem, kurse namazi më i vlef­shëm pas farzeve është namazi i natës". (Muslimi)
676. Muxhibete El-Bahilijete, nga babai i saj ose mixha trans­me­ton se ai (njëri prej tyre) kishte shkuar te Pej­gam­be­ri s.a.v.s., mirëpo kishte munguar një kohë dhe kishte shkuar pas një viti. Gjatë kësaj kohe gjendja e tij kishte ndryshuar dukshëm, dhe ai tha: "O i Dërguari i All-llahut, a më njeh?" Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ia ktheu: "Kush je ti?" Ky iu përgjigj: "Unë jam Bahiliu, që isha te ti vitin e kaluar". Pej­gam­be­ri s.a.v.s. atëherë i tha: "Ç'të ka ndryshuar, ishe i bukur?" Ky atëherë i tha: "Prej momentit që jam ndarë prej teje, asgjë nuk kam ngrënë ditën, por vetëm natën". I Dërguari i All-llahut i tha: "Ti e ke munduar vetveten!" Pastaj e këshilloi: "Agjëroje muajin e sa­brit (durimit) dhe nga një ditë për çdo muaj!" Njeriu i tha: "Më shto mua sepse unë kam fuqi për agjë­rim!" Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ia ktheu: "Agjëro dy ditë!" Bahiliu i tha: "Më shto edhe më shumë!" Pe­j­gam­be­ri s.a.v.s. i tha: "Agjëro tri ditë!" Ai prapë i tha: "Shto!" Pej­gam­be­ri s.a.v.s. atëherë i tha: "Agjëro prej muajve të mëdhenj: Muharrem, Rexheb, Dhul Ka'de dhe Dhul-hixh-xhe. Pastaj pusho, pastaj agjëro, pastaj pusho, pastaj agjëro dhe pastaj pusho së agjëru­ari!" Pej­gam­be­ri s.a.v.s. me tre gishtat e vet dha shenjë nga tri ditë".
Muaji i sabrit është muaji i Ramazanit. (Ebu Davudi)
677. Ibnu Abbasi r.anhuma thotë se i Dërguari i All-llahut ka thënë: "Nuk ka ditë, në të cilën veprat e mira janë më të dashura te All-llahu se sa këto ditë. Ato janë: dhjetë ditët e muajit Dhul-hixh-xhe". Të pranishmit pyetën: "O i Dërguari i All-llahut, e as xhihadi në rrugë të All-llahut?" Pej­gam­be­ri s.a.v.s. u përgjigj: "As xhihadi në rrugë të All-llahut, përveç nëse njeriu del vetë dhe me pasurinë e vet, dhe nuk kthehet me asgjë". (Buhariu)
678. Ebu Katade thotë: "E pyetën as-habët të Dërguarin e All-llahut për agjërimin ditën e Are­fatit, e ai tha: "Agjërimi i Arefes i shlyen mëkatet e vitit të kaluar dhe të vitit që ka ngelur". (Muslimi)
679. Ibnu Abbasi r.anhuma thotë se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka agjëruar ditën e Ashurasë dhe ka urdhëruar agjërimin e kësaj dite. (Muttefekun alejhi)
680. Ebu Katade r.a. thotë se as-habët e kanë pyetur të Dërguarin e All-llahut për agjërimin e ditës së Ashurasë, e ai ka thënë: "Agjërimi i ditës së Ashurasë i shlyen mëkatet e vitit të kaluar". (Mus­limi)
681. Ibnu Abbasi r.anhuma thotë se i Dërguari i All-llahut ka thënë: "Nëse mbetem gjallë deri në vitin e ardhshëm, me siguri do ta agjëroj ditën e nëntë të muajit Muharrem". (Muslimi)
682. Ebu Ejjubi r.a. thotë se i Dërguari i All-llahut ka thënë: "Kush e agjëron Ramazanin, e pastaj e përcjell edhe me gjashtë ditë të muajit Shevval, do të jetë sikur të kishte agjëruar tërë jetën". (Muslimi)
683. Ebu Hurejre r.a. thotë se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka thënë: "Veprat prezentohen ditën e hënë dhe ditën e enjte, andaj dëshiroj që të prezentohet vepra ime duke qenë unë agjërueshëm". (Tirmidhiu thotë: hadith hasen)
Muslimi e përmend këtë por pa fjalën agjërim.
684. Aisheja r.anha thotë: "I Dërguari i All-llahut kujdesej të agjërojë ditën e hënë dhe ditën e enjte". (Muslimi)
685. Ebu Hurejre r.a. thotë: "Miku im s.a.v.s. më ka porositur për tri gjëra: "Agjërimin e tri ditëve për çdo muaj, faljen e dy rekateve të namazit të duhasë dhe faljen e namazit të vitrit para se të shkoj të flejë". (Muttefekun alejhi)
686. Ebu Derdai r.a. thotë: "I dashuri im s.a.v.s. më ka porositur për tri gjëra, të cilat nuk do t'i lë asnjëherë derisa të jem gjallë: Agjërimin e tri ditëve për çdo muaj, faljen e namazit të paradrekës (Salatu-d-Duha), dhe të mos shkoj të fle pa e falur namazin e vitrit". (Muslimi)
687. Ebu Dherri r.a. thotë se i Dërguari i All-llahut ka thënë: "Kur të agjërosh tri ditë për çdo muaj, atëherë agjëro të trem­bëdhjetën, të katërmbëdhjetën dhe të pesëmbëdhjetën ditë". (Tirmi­dhiu)
688. Ibnu Abbasi r.anhuma thotë: "I Dërguari i All-llahut agjë­ronte e nuk hante gjatë ditëve të bardha, kur qëndronte në shtëpi, e as gjatë udhëtimit". (Nesaiu)
689. Enesi r.a. tregon se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka shkuar te Sa'd ibnu Ubadete dhe ky i ka sjellë bukë dhe vaj, prej së cilës ka ngrënë i Dërguari i All-llahut, e pastaj ka thënë: "Kanë bërë iftar te ju agjë­ruesit, kanë ngrënë te ju të de­votshmit dhe mirëbërësit dhe janë falur për ju melaqet". (Ebu Da­vudi)
690. Ibnu Umeri r.anhuma thotë: "I Dërguari i All-llahut bënte i'tikaf në dhjetë ditët e fundit të muajit Ramazan". (Muttefekun alejhi)
691. Aisheja r.anha thotë se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. bënte i'tikaf në dhjetë ditët e fundit të muajit Ramazan, derisa ndërroi jetë, pastaj bënin i'tikaf gratë e tij pas vdekjes së tij s.a.v.s.. (Muttefekun alejhi)
All-llahu i Madhëruar thotë:
"Vizita Ka'bes, për hir të All-llahut, për atë që ka mundësi ta marrë këtë udhë ëshë obligim, e kush nuk be­son, ani, All-llahu me siguri nuk është i varur prej askujt". (Ali Imran, 97)
692. Nga Ibni Umeri r. anhuma trans­me­tohet se i Dërguari i All-llahut ka thënë: "Islami është ngritur mbi pesë (shtylla): dëshminë se nuk ka hyjni tjetër përveç All-lla­hut dhe se Muhammedi është i dërguar i All-llahut, kryerjen e namazit, dhënien e zekatit, vizitën Ka'bes dhe agjërimin e Ramaz­anit". (Muttefekun alejhi)
693. Nga Ebu Hurejre trans­me­tohet se ka thënë: I Dërguari i All-llahut na ka mbajtur një hutbe, me ç'rast ka thënë: "O njerëz!, vërtet All-llahu ua ka bërë obligim juve haxhxhin, prandaj kryjeni". Një njeri ka thënë: "A për çdo vit, o i Dërguari i All-llahut?" I Dërguari i All-llahut heshti, kurse ai njeri tri herë e përsëriti pyetjen. Atëherë i Dërguari i All-llahut tha: "Sikur të thosha "po", atëherë sigurisht do të ishte obligim i domosdoshëm për çdo vit, por ju këtë nuk do të mundni". Pastaj ka thënë: "Më lini me atë që u kam lënë juve, sepse para jush shumë kanë pësuar për shkak të pyetjeve të shumta dhe për shkak të kundërvënies pej­gam­berëve të tyre. Kur t'ju urdhëroj diç, atëherë atë kryene, nëse keni mundësi, por kur t'ju ndaloj diç, atëherë atë lëreni!" (Muslimi)
694. Nga Ebu Hurejre r.a. trans­me­tohet se i Dërguari i All-llahut ka thënë: "Mëkatet e vogla të bëra ndërmjet dy umreve janë të falura. Kurse për haxhxhin e pranuar, nuk ka shpërblim tjetër përveç Xhennetit". (Muttefekun alejhi)
695. Nga Aisheja r. anha trans­me­tohet se ka thënë: "I kam thënë: "O i Dërguari i All-llahut, xhihadin e konsiderojmë si vepër më të mirë, andaj a nuk do të bëjmë xhi­had?" (Muhammedi s.a.v.s.) ka thënë: "Vërtet për ju xhihadi më i vlefshëm është haxhxhi i pranuar". (Buhariu)
696. Nga Aisheja r. anha trans­me­tohet se i Dërguari i All-llahut s.a.v.s. ka thënë: "Nuk ka ditë në të cilën All-llahu liron robër më shumë nga zjarri, se në ditën e Arefatit". (Muslimi)
697. Nga Ibni Abbasi r. anhuma trans­me­tohet se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka thënë: "Një umre në Ramazan është e barabartë me një haxhxh apo me një haxhxh me mua". (Muttefekun alejhi)
698. Nga Ibni Abbasi r. anhuma trans­me­tohet se një grua tha: "O i Dërguari i All-llahut, vërtet ob­ligimi i All-llahut ndaj robërve të tij me haxhxh e ka arritur babain tim plak me pleqëri të thellë, sa nuk mund të qëndrojë në mjetin e tij transportues, prandaj a mund ta kryej unë haxhxhin për të?" (Muhammedi s.a.v.s.) ka thënë: "Po!" (Muttefekun alejhi)
699. Nga Lekit b. Amiri r.a. trans­me­tohet se ai ka ardhur te Pej­gam­be­ri s.a.v.s. dhe ka thënë: Vërtet babai im është plak i shtyer në moshë, nuk mund ta kryejë haxhxhin, umren e as të udhëtojë. (Pej­gam­be­ri s.a.v.s.) ka thënë: "Kryeje për të haxhxhin dhe um­ren". (Ebu Davudi dhe Tirmidhiu, i cili thotë se ky është hadith hasen sahih)
700. Nga Saib b. Jezidi r.a. trans­me­tohet se ka thënë: "Mua më kanë dërguar në haxhxh me të dër­guarin e All-llahut s.a.v.s. në haxhxhin lamtumirës, kur unë kam pasur shtatë vjet". (Buhariu)
701. Nga Enese r.a. trans­me­tohet se ka thënë: "I Dërguari i All-lla­hut s.a.v.s. e ka kryer haxhxhin në samarin e kafshës ngarkuese me rroba e ushqim". (Buhariu)
All-llahu xh.sh. ka thënë:
"Numri i muajve të All-llahut është dymbëdhjetë, në Librin e All-llahut, prej ditës që krijoi qiejt dhe tokën, e nga këta, katër janë të she­njtë. Ajo është fe e qën­drueshme. Në këto mos bëni mëkate dhe luftoni kundër idhujtarëve, pa përjashtim, siç luftojnë ata të gjithë kundër jush, dhe ta dini se All-llahu është në anën e atyre, të cilët i frikohen All-llahut". (et-Tewbe. 36)
"Ju caktohet lufta (ju ngarkohet si detyrë) edhe pse e urreni atë. Ju ndoshta urreni ndonjë gjë, por ajo është e mirë për ju, ndoshta dëshi­roni diçka që është e keqe për ju. All-llahu e di, por ju nuk e dini". (el-Bekare, 216)
"Dilni në luftë, qofshi të dobët a të fortë, dhe luftoni për hir të All-llahut me mish e me shpirt. Nëse e dini, kjo është më mirë". (et-Tewbe, 41)
"All-llahu ka blerë nga be­simtarët shpritrat dhe pasuritë e tyre me Xhennet - ata do të luftojnë për hir të All-llahut dhe do të vrasin e do të vriten. Ai këtë ua ka premtuar me siguri në Tevrat dhe Inxhil edhe në Kur'an - pra, kush i plotëson premtimet e veta më mirë se All-llahu? Pandaj gëzojuni pazarllëkut që e keni bërë me Të, Ai është shumë i madh". (et-Tewbe, 111)
"Besimtarët të cilët nuk luftojnë - përveç atyre që janë të paaftë për luftë - nuk janë të barabartë me ata që luftojnë në rrugë të All-lla­hut me pasigurinë dhe jetën e vet. Ata që luftojnë, te All-llahu janë në shkallë më të lartë. All-llahu të gjithëve u ka premtuar mirësi. All-llahu do t'u japë luftëtarëve, jo atyre që nuk luftojnë, shpërblim të madh. Shpër­blime të larta prej Tij dhe falje e mëshirë. - All-llahu është shumë i mëshirshëm dhe fal". (en-Nisa, 95 dhe 96)
"O besimtarë! A doni t'ju udhëzoj në një tregti që do t'ju shpëtojë nga vuajtja e dhembshme". (es-Saff, 10)
Ajetet kur'anore për këtë temë janë të shumta dhe të njohura. Sa u përket haditheve për vlerën e xhi­hadit, ato janë më shumë se ato që do t'i përmendim, sikur që vijojnë:
702. Nga Ebu Hurejre r.a. trans­me­tohet se ka thënë: Është pyetur i Dërguari i All-llahut, cila vepër është më e vlefshme? Ka thënë: "Besimi në All-llahun dhe në të Dërguarin e Tij". I është thënë: "Pastaj cila është?" Ka thënë. "Xhihadi në rrugën e All-llahut". I është thënë: "Pastaj cila është?" Ka thënë: "Haxhxhi i pranuar". (Muttefekun alejhi)
703. Nga Ebu Dherri r.a. trans­me­tohet se ka thënë: I kam thënë: "O i Dërguari i All-llahut, cila vepër është më e vlefshme?" Tha: "Besimi në All-llahun dhe xhihadi në rrugën e All-llahut". (Mutte­fekun alejhi)
704. Nga Enesi r.a. trans­me­tohet se i Dërguari i All-llahut s.a.v.s. ka thënë: "Një ecje e mëngjesit apo një ecje e mbrëmjes në rrugën e All-llahut është më e mirë se bota dhe çdo gjë në të". (Muttefekun alejhi)
705. Nga Ebu Se'id el-Hudrij r.a. trans­me­tohet se ka thënë: Erdhi një njeri te i Dërguari i All-llahut s.a.v.s. dhe tha: "Cilët njerëz janë më të vlefshëm?" Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka thënë: "(Njeriu më i vlefshëm është) besimtari që lufton me shpirtin e pasurinë e tij në rrugën e All-llahut". (Ai njeriu atëherë) ka thënë: "Pastaj kush?" Ka thënë: "Pastaj besimtari që në njërën prej luginave kodrinore e adhuron All-llahun, duke i braktisur njerëzit për shkak të sherrit të tij (që mund ta kaplojë prej tyre)". (Muttefekun alejhi)
706. Nga Sehl b. sa'di r.a. trans­me­tohet se i Dërguari i All-llahut s.a.v.s. ka thënë: "Qëndrimi njëditor në rrugën e All-llahut është më i vlefshëm se bota dhe çdo gjë në të. Një vend i juaj në Xhennet është më i vlefshëm se bota dhe çdo gjë në të. Qëndrimi njëmbrëmësh apo njëditor i robit në rrugën e All-llahut të Madhëruar është më i vlefshëm se bota dhe çdo gjë në të". (Muttefekun alejhi)
707. Nga Selmani r.a. trans­me­tohet se ka thënë: "E kam dëgjuar të Dërguarin e All-llahut s.a.v.s. duke thënë: "Qëndrimi njëditor apo njënatësh në fushëbetejë është më i mirë se agjërimi mujor dhe falja në të. Nëse luftëtari vdes në fushëbetejë, do të shpërblehet për veprat të cilat do t'i bënte gjatë luftës, dhe do të shpërblehet për punën e tij rreth furnizimit dhe do të sigurohet nga sprovat e varrit". (Muslimi)
708. Nga Uthmani r.a. trans­me­tohet se ka thënë: "E kam dëgjuar të Dërguarin e All-llahut duke thënë: "Qëndrimi njëditor në rrugën e All-llahut është më i mirë se një mijë ditë tjera shtëpiake". (Tirmidhiu thotë se ky është hadith hasen sahih)
709. Nga Ebu Hurejre r.a. trans­me­tohet se i Dërguari i All-llahut s.a.v.s. ka thënë: "Çdo i plagosur që është plagosur në rrugën e All-llahut do të vijë Ditën e Gjykimit duke i rrjedhë plaga e tij gjak: gjaku i plagës do të jetë në ngjyrë të gja­kut kurse aroma e tij do të jetë aroma e miskut". (Muttefekun alejhi)
710. Nga Ebu Hurejre r.a. trans­me­tohet se ka thënë: "Kaloi një shok i të Dërguarit të All-llahut s.a.v.s. nëpër një grykë (mali) ku ishte një burim i vogël uji të ëm­bël, që i pëlqeu, dhe tha: "Sikur të izolohesha nga njerëzit dhe të ven­dosesha në këtë grykë, por këtë kurrë nuk do ta bëj derisa nuk më lejon i Dërguari i All-llahut s.a.v.s., prej të cilit do të kërkoj leje". Ia tha këtë të Dërguarit të All-llahut s.a.v.s. e ai i tha: "Mos e bëj atë, sepse qëndrimi i njërit nga ju në rrugën e All-llahut është më i vlefshëm nga namazi i tij në shtëpinë e tij shtatëdhjetë vjet. A nuk dëshironi ju që All-llahu t'ju falë dhe t'ju futë në Xhennet. Luftoni në rrugën e All-llahut, sepse kush lufton në rrugën e All-llahut aq sa është koha ndërmjet dy mjeljeve të deves, për të është i sigurt Xhenneti". (Tirmidhiu, i cili thotë se ky është hadith hasen)
711. Nga Ebu Hurejre r.a. trans­me­tohet se ka thënë: "I është thënë: "O i Dërguari i All-llahut, ç'është e barabartë me xhihadin në rrugën e All-llahut?" (Pej­gam­be­ri s.a.v.s.) ka thënë. "Ju këtë nuk mund ta bëni". Të pranishmit edhe dy apo tri herë janë drejtuar me këtë pyetje, kurse Pej­gam­be­ri s.a.v.s. çdo herë u përgjigjej duke thënë. "Ju këtë nuk mund ta bëni!" E pastaj ka thënë: "Shembuli i muxhahidit në rrugën e All-llahut është sikur shembulli i agjëruesit dhe falësit i cili në tërësi u nënshtrohet ajeteve të All-llahut, nuk pushon të falet, as të agjërojë derisa nuk kthehet muxhahidi nga rruga e All-llahut". (Muttefekun alejhi. Ky citat është sipas Mus­limit)
Kurse sipas transmetimit të Buhariut: "Një njeri tha: "O i Dërguari i All-llahut, më udhëzo mua në një vepër të barabartë me xhihadin". (Pej­gam­be­ri s.a.v.s.) ka thënë: "Unë nuk mund ta gjejë!" Pastaj ka thënë: "A mundesh ti, kur të shkojë muxhahidi (në luftë), të hyshë në mesxhidin tënd, dhe të falesh pa ndër­prerje dhe të agjërosh pa ndërprerje?" Pastaj ka thënë: "E kush mundet kështu?"
712. Nga Ebu Abs Abdurrahman b. Xhebri r.a. trans­me­tohet se ka thënë: "I Dërguari i All-llahut s.a.v.s. ka thënë: "Nuk ka të ngjarë që këmbët e një robi të pluhurosen në rrugë ta All-llahut e pastaj ta prek zjarri!" (Buhariu)
713. Nga Ebu Hurejre r.a. trans­me­tohet se ka thënë: "I Dër­guari i All-llahut s.a.v.s. ka thënë: "Asnjë njeri nuk do të hedhet në zjarr, i cili ka qarë nga frika prej All-llahut vetëm po të kthehet qumështi (që e ka pirë) në sisën e vet, as që do të bashkohet te një rob pluhuri i marrë në rrugë të All-llahut me tymin e Xhehennemit". (Tirmidhiu, i cili thotë se ky është hadith hasen sa­hih)
714. Nga Ibni Abbasi r.anhuma trans­me­tohet se ka thënë: "E kam dëgjuar të Dërguarin e All-llahut s.a.v.s. duke thënë: "Dy sy nuk do t'i përshkojë zjarri: Syri që qau nga frika prej All-llahut dhe syri që vëzhgoi në rrugë të All-llahut". (Tirmidhiu, i cili thotë se ky hadith është hasen)
715. Nga Zejd b. Halid r.a. trans­me­tohet se i Dërguari i All-llahut s.a.v.s. ka thënë: "Kush e përgatit me përgatitje një luftëtar në rrugën e All-llahut, edhe ai është luftëtar, kurse kush kujdeset dhe e furnizon me të mira familjen e luftëtarit gjatë mungesës së tij, po ashtu është luftëtar". (Mutte­fekun alejhi)
716. Nga Ebu Umame r.a. trans­me­tohet se ka thënë: "I Dër­guari i All-llahut s.a.v.s. ka thënë: "Sadaka më e mirë është hija e çadrës në rrugën e All-llahut, ose dhënia e deves në shërbim në rrugën e All-llahut ose të një ati (a pele fisnike) në rrugë të All-llahut". (Tirmidhiu, i cili thotë se ky hadith është hasen sahih)
717. Nga Enesi r.a. trans­me­tohet se një djalosh prej fisit Esleme ka thënë: "O i Dërguari i All-llahut, unë vërtet dua të luftoj në rrugën e All-llahut, por nuk kam me çka të përgatitem për luftë". (Pej­gam­be­ri s.a.v.s.) i ka thënë: "Shko te filani, sepse ai është përgatitur për luftë, por është sëmurë". Djaloshi erdhi te luftëtari i sëmurë dhe i tha: "Të ka bërë selam i Dërguari i All-lla­hut dhe ka thënë të më japish për­gatitjen tënde luftarake. Njeriu tha: "Oj filane (shërbëtores vër. përk.), jepja krejt çka kam përgatitur dhe mos mbaj asgjë. Pasha All-llahun, mos lë asgjë prej tyre, që edhe ti të kesh bereqet në përgatitje". (Mus­limi)

718. Nga Ebu Se’id el-Hudrij r.a. trans­me­tohet se i Dërguari i All-llahut s.a.v.s. i ka dërguar me­sazh Beni Lahjanit: „Çdo dy veta le të dërgojnë një, kurse shpër­blimi u ndahet të dyve“. (Muslimi)
Në një transmetim tjetër të tij hadithi është: „Le të dalë në radhët luftarake nga çdo dy veta njëri“. E pastaj i tha njërit që pat mbetur në shtëpi: „Kushdo nga ju që kujdeset për familjen dhe pasurinë e atij që ka dalë (në rrugë të All-llahut) me mirësjellje, shpërblimi i tij do të jetë sa gjysma e atij që ka dalë (në rrugë të Tij)“.

719. Nga Berâ’i r.a. trans­me­to­het se ka thënë: „Të Dërguarit të All-llahut i erdhi një njeri i arma­tosur me tesha hekuri, me ç’rast ka thënë: „Të luftoj ose ta pranoj Is­lamin? (Pej­gam­be­ri s.a.v.s.) ka thënë: „Pranoje Islamin, e pastaj lufto!“ Ai e pranoi Islamin, pastaj ka luftuar dhe në fund është vrarë. I Dërguari i All-llahut s.a.v.s. ka thënë: „Ka punuar pak, kurse do të shpërblehet shumë“. (Mutte­fekun alejhi; ky citat është nga Buhariu)

720. Nga Abdull-llah b. Amr b. el-As r. anhuma trans­me­tohet se i Dërguari i All-llahut s.a.v.s. ka thënë: „All-llahu do t’i falë she­hidit çdo gjë, përveç borxhit“. Në një transmetim tjetër thuhet: „Mbytja në rrugë të All-llahut shlyen çdo gjë përpos borxhit“ (Muslimi)

721. Nga Ebu Katade r.a. trans­me­tohet se i Dërguari i All-llahut s.a.v.s. qëndroi mes as’habëve dhe ka theksuar se xhihadi në rrugën e All-llahut dhe besimi në All-llahun është puna më e lavduar. U ngrit një njeri dhe tha: „O i Dërguari i All-llahut, a konsideron ti se nëse unë vritem në rrugën e All-llahut, do të më falen të gjitha mëkatet e mia?“ I Dërguari i All-llahut ka thënë: „Po, nëse vritesh në rrugën e All-llahut duke qëndruar durimtar, duke llogaritur (në shpërblimin e All-llahut) duke u vënë në hov e duke mos u tërhequr“. Pastaj i Dërguari i All-llahut s.a.v.s. ka thënë: „Si the?“ Njeriu ka thënë: „A konsideron ti se nëse unë vritem në rrugën e All-llahut, do të falen të gjitha mëkatet e mia?“ I Dërguari s.a.v.s. ka thënë: „Po, nëse qëndron durimtar, llogaritë (në shpërblimin e All-llahut) dhe vihesh në hov e nuk tërhiqesh, përpos nëse ke borxh. Në të vërtetë kështu më tregoi Xhibrili alejhisselam“. (Muslimi)

722. Nga Xhabiri r.a. trans­me­to­het se ka thënë: „Ka thënë një njeri: „Ku do të shkoj unë nëse vritem, o i Dërguari i All-llahut?“ (I Dërguari s.a.v.s.) ka thënë: „Në Xhennet!“ Atëherë njeriu i hodhi hurmat të cilat i kishte në duar, e pastaj shkoi në luftë derisa u vra“. (Muslimi)

723. Nga Enesi r.a. trans­me­tohet se ka thënë: Erdhi një grup njerëzish te Pej­gam­be­ri s.a.v.s. dhe thanë. „Dërgoje me ne një grup njerëzish, të cilët do të na mësojnë Kur’anin dhe Sunnetin. (Pej­gam­be­ri s.a.v.s.) u dërgoi atyre 70 en­sarë, të cilët quheshin kurrâ‘, kurse ndër ta ishte edhe daja im Harami. Ata (në Medine) lexonin Kur’an dhe e studionin bashkërisht, natën mësonin kurse gjatë ditës sillnin ujë dhe e vendosnin në xhami. Ata bartnin dru, i shitnin ato, e me fitimin e tyre blenin ushqim për banorët e Suffasë dhe për të var­fërit. Ata i ka dërguar Pej­gam­be­ri s.a.v.s., por ata i vranë (në tradhti) para se të arrinin në vendin e caktuar. Ata kanë thënë: „All-llahu ynë, lajmëro për ne Pej­gam­be­rin tonë se ne jemi takuar me Ty dhe se jemi të kënaqur me Ty e se Ti je i kënaqur me ne. Një njeri (idhujtar) erdhi te Harami, daja i Enesit, pas shpinës së tij dhe e goditi me shtizën e tij në shpinë dhe e shpoi. Harami atëherë tha: „Pasha All-llahun e Ka’bes, nga­dhënjeva“. Në të njëjtën kohë i Dër­guari i All-llahut s.a.v.s. (shokëve të vet në Medine) u tha: „Vërtet vëllezërit tuaj vdiqën, kurse fjalët e tyre të fundit kanë qenë: „All-llahu ynë, lajmëro për ne Pej­gam­be­rin tonë se ne jemi ta­kuar me Ty dhe se Ti je i kënaqur me ne“. (Mutte­fekun alejhi. Ky citat është sipas Muslimit)

724. Nga Abdull-llah b. Ebi Ewfa r.a. trans­me­tohet se i Dër­guari i All-llahut s.a.v.s. një ditë, kur u përlesh me armikun, ka pri­tur diç deri në perëndim të diellit, pastaj është ngritur mes njerëzve dhe ka thënë: „O njerëz, mos e dëshironi përleshjen me armikun, por luteni All-llahun për shëndetin tuaj. Por, kur të përlesheni me ar­mikun, atëherë bëhuni të du­rueshëm dhe dijeni se Xhenneti është nën hijet e shpatave“. E pastaj tha: „O All-llah, zbritës i Librit, lëvizës i reve, shpartallues i aleatëve. Shpartalloi dhe na ndihmo kundër tyre“. (Muttefekun alejhi)

725. Nga Sehl b. Sa’di r.a. trans­me­tohet se ka thënë: I Dër­guari i All-llahut s.a.v.s. ka thënë: „Dy nuk refuzohen, apo rrallëherë do të refuzohen: lutja gjatë thirrjes (ezanit) dhe lutja në luftë, kur ata përleshen mes veti“. (Ebu Davudi me sened sahih)

726. Nga Enesi r.a. trans­me­tohet se ka thënë. Kur shkonte i Dër­guari i All-llahut s.a.v.s. në luftë, thoshte: „All-llahu im! Ti je mbështetësi im dhe ndihmësi im, me Ty lëviz, me Ty deri në cak arrij dhe me Ty luftoj (kundër armikut)“. (Ebu Da­vudi dhe Tirmidhiu, të cilët thonë se ky është hadith hasen)

727. Nga Ebu Musa r.a. trans­me­tohet se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. kur është frikësuar prej ndonjë populli ka thënë: „All-llahu im! Ne Ty të lëmë në qafat e tyre dhe ne Ty të mbështetemi nga të këqijat e tyre“. (Ebu Davudi me sened sahih)

728. Nga Ebu Hurejre r.a. trans­me­tohet se ka thënë: „I Dër­guari i All-llahut s.a.v.s. ka thënë: „Kush e mbyll (që ta ushqejë) ka­lin për në rrugën e All-llahut, duke besuar në All-llahun dhe duke be­suar thellë në premtimin e tij, vërtet të ushqyerit dhe dhënia ujë atij dhe plehu i vogël dhe i madh i tij do të matet në Ditën e Gjyki­mit“. (Ai do të shpërblehet për këtë në Ditën e Gjykimit) (Buhariu)

729. Nga Ebu Hammad (Ukbe b. Amir el-Xhuhennij) r.a. trans­me­to­het se ka thënë: „E kam dëgjuar të Dërguarin e All-llahut s.a.v.s. duke thënë: „Shumë vende do të çliro­hen nga ju dhe juve ju mjafton All-llahu si ndihmës, prandaj askush nga ju mos t’i marrë lojë (mos t’i nëpërkëmbë) shtizat e tij (ushtrimet me shtiza)“. (Mus­limi)

730. Nga Ebu Hammad (Ukbe b. Amiri) r.a. trans­me­tohet se ka thënë: „E kam dëgjuar të Dër­guarin e All-llahut duke thënë: „Vërtet All-llahu me një shtizë do t’i çojë në Xhennet tre individë: ndërtuesin e saj, që ka llogaritur në mirësi gjatë ndërtimit të saj, hedhësit e saj mbi armikun dhe atë i cili i afron. Ushtroni hedhjen dhe kalërimin e kalorësisë luftarake, por nëse merreni me hedhjen e shtizës për mua është më mirë se të merreni me kalërim. Kush e lë hedhjen e shtizave pasi të mësohet me atë punë, duke e humbur vull­netin për të, vërtet e ka lënë një ni’met, ose ka thënë: e ka mohuar atë ni’met“. (Ebu Davudi)

731. Nga Seleme b. el-Ekva r.a. trans­me­tohet se ka thënë: „Ka kaluar Pej­gam­be­ri s.a.v.s. me një rast pranë një grupi as’habësh të cilët ushtronin dhe garonin në hedhje të shtizës, me ç’rast u tha: „O bijtë e Ismailit, hedhni shtiza dhe ushtroni, sepse edhe stërgjyshi juaj ka qenë hedhës shtize“. (Buhariu)

732. Nga Ebu Jahja Hurejm b. Fatik r.a. trans­me­tohet se ka thënë: „I Dërguari i All-llahut s.a.v.s. ka thënë. „Kush shpenzon nga pasu­ria e tij në rrugën e All-llahut, i shkruhen atij shtatëqind fish“. (Tirmidhiu, i cili thotë se ky është hadith hasen)

733. Nga Ebu Musa r.a. trans­me­tohet se erdhi një arab te Pe­j­gam­be­ri s.a.v.s. dhe i tha: „O i Dërguari i All-llahut, njeriu që lufton për shkak të presë luftarake, njeriu që lufton që të përmendet dhe njeriu që lufton për shkak të namit në vendin e tij, kurse në një transmetim tjetër: që lufton në emër të trimërisë dhe në emër të fanatizmit, kurse në një rivajet tjetër: edhe njeriu që lufton nga urrejtja ndaj armikut, prandaj kush është në rrugën e Zotit?“ I Dërguari i All-llahut s.a.v.s. ka thënë: „Kush lufton që fjala e All-llahut të jetë mbi çdo gjë, ai është në rrugën e All-llahut“. (Mutte­fekun alejhi)

734. Nga Abdull-llah b. Amr b. el-Asi r.a. trans­me­tohet se ka thënë. „I Dërguari i All-llahut s.a.v.s. ka thënë: „Cilido njësit luftarak apo ekspeditë që lufton me armikun dhe zë peng prenë lufta­rake dhe paqësohet, ata kanë nxi­tuar për dy të tretat e shpërblimit të tyre, dhe cilido njësit luftarak apo ekspeditë që lufton me armi­kun dhe humb, atyre do t’u plotësohet shpërblimi i tyre“. (Muslimi)

735. Nga Abdull-llah b. Amr b. el Asi r.a. trans­me­tohet se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka thënë: „Kthimi (nga lufta pasi është dhënë çdo gjë) është sikur lufta“. (Ebu Davudi me sened të mirë)
„El-Kafletu“ dmth. kthim nga lufta pas mbarimit të saj, që d.t.th. ai shpërblehet në kthimin e tij edhe pas mbarimit të luftës.

736. Nga Ebu Hurejre r.a. dhe nga Xhabiri r.a. trans­me­tohet se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka thënë: „Lufta është mashtrim“. (Mutte­fekun alejhi)

737. Nga Ebu Hurejre r.a. trans­me­tohet se ka thënë: „I Dër­guari i All-llahut ka thënë: „Kë ju e emëroni dëshmor?“ (As’habët) kanë thënë: „O i Dërguari i All-llahut, kush vritet në rrugën e All-llahut, ai është dëshmor“. (Muhammedi s.a.v.s.) ka thënë: „Atëherë vërtet do të kishte pak dëshmorë në ummetin tim“. (As’habët) kanë thënë: „E kush është dëshmor, o i Dërguari i All-llahut?“ Ka thënë: „Kush është vrarë në rrugën e All-llahut, ai është dëshmor, kush ka vdekur në rrugën e All-llahut, ai është dësh­mor, kush vdes nga murtaja, ai është dëshmor, kush vdes nga barku (sëmundje interne) është dëshmor, dhe kush përmbytet është dëshmor“. (Muslimi)

738. Nga Abdull-llah b. Amr b. el-Asi r.a. trans­me­tohet se ka thënë: „I Dërguari i All-llahut s.a.v.s. ka thënë: „Kush vritet në mbrojtjen e pasurisë së tij është dëshmor“. (Muttefekun alejhi)

739. Nga Ebu Hurejre r.a. trans­me­tohet se ka thënë: „Erdhi një njeri tek i Dërguari i All-llahut s.a.v.s. dhe tha: „O i Dërguari i All-llahut: ç’mendon, nëse do të vinte një njeri me dëshirë të gra­bisë mallin tim?“ (Pej­gam­be­ri s.a.v.s.) ka thënë: „Mos ia jep pasurinë tënde“. Njeriu tha: „Ç’mendon, nëse ai më sulmon fizikisht?“ Tha: „Lufto me të!“ Njeriu tha: „E çka nëse ai më vret?“ Tha: „Atëherë ti je dësh­mor“. Njeriu tha: „Ç’mendon nëse unë e vras atë?“ Tha: „Ai është në zjarr“. (Muslimi)
All-llahu i Madhëruar thotë:
„E ai nuk u hodh në përpjetëzën. E ç’gjë të mësoi ty se ç’është Akabe. Është lirimi i një skllavi“. (el-Beled, 11-13)

740. Nga Ebu Dherri r.a. trans­me­tohet se ka thënë: „O i Dërguari i All-llahut, cila vepër është më e vlefshme?“ Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka thënë: „Besimi në All-llahun dhe xhihadi në rrugën e All-llahut“. Transmetuesi thotë: „Kam thënë: „Cila robëri është më e vlefshme?“ (Pej­gam­be­ri s.a.v.s.) ka thënë: „Ai që sillet më së miri në familjen e tij (ku është në shërbim dhe ai që është më i shtrenjtë“. (Muttefekun alejhi)
All-llahu i Madhëruar thotë:
„Adhurojeni All-llahun dhe asnjë send mos e trajtoni të barabartë me Të!“ Jini të mirë me prindërit dhe të afërmit, me bonjakët dhe të varfërit e ngratë, me fqinjët e afërt edhe me fqinjët e lar­gët, me shokët përreth e udhëtarët dhe ata që janë nën kujdesin tuaj. All-llahu, pa dyshim, nuk i do ata që janë mendjemëdhenj dhe arrogantë“. (en-Nisa, 36)

741. Nga Ebu Hurejre r.a. trans­me­tohet se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka thënë: „Kur njërit nga ju shër­bëtori ia sjell ushqimin dhe nëse nuk e ulë (në sofër) pranë vetes, atëherë le t’i japë një kafshatë apo dy, një haje apo dy, sepse ai mori përsipër përkujdesjen e tij“. (Buhariu)

742. Nga Ebu Hurejre r.a. trans­me­tohet se ka thënë: „I Dër­guari i All-llahut s.a.v.s. ka thënë: „Robi i mirësjellshëm në pronësi të tjetrit ka dy shpërblime“. Pasha Atë në dorë të të cilit është shpirti i Ebu Hurejres, sikur të mos ishte xhihadi në rrugën e All-llahut, haxhxhi dhe mirësia ndaj nënës sime, do të dëshiroja të vdes si rob në pronësi të tjetrit“. (Muttefekun alejhi)
All-llahu i Madhëruar thotë:
„Të pyesin se ç’do të japin. Thuaj: „Atë që e jepni prej pasurisë jepni për prindërit, jepni për të afërmit, për bonjakët, për të varfërit, për kurbetçinjtë. E çdo të mirë që punoni, s’ka dyshim se All-llahu e di“. (el-Bekare, 215)
„O populli im! Matni drejt si me litër ashtu edhe me kandar dhe mos ua mungoni njerëzve gjërat e tyre dhe mos bëni në tokë keq dhe trazira“. (Hud, 85)
„Të mjerët ata që nuk pe­shojnë drejt, që nuk blejnë e marrin masën e plotë prej të tjerëve, por kur u masin të tjerëve me litër e kandar ua mungojnë. A nuk mendojnë ata se do të ngjallen në një ditë të madhe, në ditën kur njerëzit do të ngrihen me urdhër të Zotit të botëve“. (el-Mutaffifîn, 1-6)

743. Nga Ebu Katade r.a. trans­me­tohet se ka thënë: „E kam dë­gjuar të Dërguarin e All-llahut s.a.v.s. duke thënë: „Kush gëzohet që All-llahu ta shpëtojë nga vështirësitë e Ditës së Gjykimit, le t’ia shtyejë afatin borxhliut të rënduar apo le t’ia falë borxhin“. (Muslimi)

744. Nga Ebu Hurejre r.a. trans­me­tohet se i Dërguari i All-llahut s.a.v.s. ka thënë: „Një njeri u jepte hua njerëzve. Ai i ka thënë djaloshit të tij: „Kur t’i shkosh një borxhliu të ngarkuar falja atij, ndoshta All-llahu na falë neve. E kur i erdhi All-llahut (vdiq), Ai ia fali të gjitha“. (Muttefekun alejhi)

745. Nga Ebu Mes’ud el-Bedrij r.a. trans­me­tohet se ka thënë: I Dërguari i All-llahut s.a.v.s. ka thënë: „Do të japë llogari një njeri nga popujt e kaluar, e nuk do të gjendet asnjë e mirë përveç asaj që është përzier me njerëzit dhe ka qenë dorëshlirë (në shitblerje dhe dhënie të borxhit) dhe i urdhëronte shërbëtorët e tij që t’i falin borxhliut të rënduar. All-llahu i Madhëruar për të do të thotë: „Ne e kemi më tepër detyrë (faljen) se sa ai, andaj falne atë“. (Muslimi)

746. Nga Hudhejfe r.a. trans­me­tohet se ka thënë: „Do të sjellë All-llahu i Madhëruar afër vetes një prej robërve të tij, të cilit i ka dhënë pasuri dhe do t’i thotë: „Ç’ke vepruar në botë?“ (Hudhe­jfe) ka thënë: „E All-llahut nuk mund t’ia fshehin asnjë fjalë“. (en-Nisa, 42). Robi do të thotë: „Zoti im, më ke dhënë pasuri dhe unë kam bërë shitblerje me njerëzit. Karakteri im ka qenë durimi dhe lëshimi pe para bor­xhlinjve, atij që e ka pas lehtë e kam duruar kurse të rënduarit ia kam shtyer afatin“. All-llahu i Madhëruar thotë: „Unë e kam më tepër detyrë (një gjë të tillë) se sa ti. Falne robin tim!“. Ukbe b. Amiri dhe Ebu Mes’ud el-Ensariu r.a. thonë: „Kështu këtë e kemi dëgjuar nga i Dërguari i All-llahut s.a.v.s“. (Muslimi)

747. Nga Ebu Hurejre r.a. trans­me­tohet se ka thënë: „I Dër­guari i All-llahut s.a.v.s. ka thënë: „Kush e pret borxhliun e rënduar apo ia falë atë All-llahu do ta futë Ditën e Kijametit nën hijen e arshit të Tij, atë ditë kur nuk ka hije pos hijes së Tij“. (Tirmidhiu, i cili thotë se ky është hadith hasen sahih)
All-llahu i Madhëruar thotë:
„Qoftë lartësuar All-llahu, Sundues i vërtetë! Dhe mos u ngut me leximin e Kur’anit para se të përfundojë shpallja e tij, dhe thuaj: „O Zoti im, shtoma diturinë!“ (Ta Ha, 114)
„Apo është ai, që orët e natës i kalon me fytyrë në tokë (në lutje), duke u frikësuar nga bota tjetër dhe duke shpresuar në mëshirën e Zotit të vet? Thuaj: „A janë njëlloj ata që dinë dhe ata që nuk dinë? Mësim marrin vetëm të mençurit“. (Zumer, 9)
„O besimtarë. Kur ju thu­het: „Bëni vend në tubim, ju zgjeroni vendin që edhe All-llahu t’ju vendosë“, por kur ju thuhet: „Kundërshtoni“ – ju kundërshtoni! All-llahu, ata nga mesi juaj, që besojnë dhe ata të cilëve u është dhënë dijenia, do t’i ngritë në shkallë të lartë. All-llahu është i informaur se ç’punoni“. (Muxhadele, 11)
„Ka gjithashtu edhe njerëz edhe gjallesa e kafshë ngjy­rash të ndryshme. Por All-llahut nga robërit e tij i frikësohen të dijshmit. All-llahu është, njëmend, i fortë dhe fal“. (Fatir, 28)

748. Nga Muaviu r.a. trans­me­to­het se ka thënë: „I Dërguari i All-llahut s.a.v.s. ka thënë: „Kujt i dëshiron All-llahu mirë, i jep dituri të thellë në fe“. (Muttefekun alejhi)

749. Nga Ibni Mes’udi r.a. trans­me­tohet se ka thënë: „I Dër­guari i All-llahut s.a.v.s. ka thënë: „Nuk lejohet zilia, përveç për dy njerëz: njeriut të cilit All-llahu i ka dhënë pasuri dhe e ka udhëzuar që atë pasuri ta shpenzojë në rrugën e së vërtetës, dhe njeriut të cilit All-llahu i ka dhënë urtësi, dhe sipas urtësisë së tij gjykon dhe i mëson të tjerët“. (Muttefekun alejhi)
Qëllimi i zilisë (hasedit) është dmth. zili pa poshtërsi, dëshirë për gjënë e njëjtë.

750. Nga Sehl b. Sa’di r.a. trans­me­tohet se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. i ka thënë Aliut r.a.: „Pasha All-llahun, që All-llahu nëpërmjet teje ta udhëzojë një njeri është më mirë për ty se sa një kope të deveve më të mira“. (Muttefekun alejhi)

751. Nga Abdull-llah b. Amr b. el-Asi r.a. trans­me­tohet se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka thënë: „Trans­me­toni të tjerëve ç’kam thënë, qoftë edhe një ajet, tregoni për Bijtë e Izraelitëve pa shtuar. Kush gënjen me qëllim ndaj meje, vetes le t’i përgatitë vendin në zjarr“. (Buhariu)

752. Nga Ebu Hurejre r.a. trans­me­tohet se i Dërguari i All-llahut s.a.v.s. ka thënë: „Kush niset në rrugë që të kërkojë dituri, All-llahu do t’ia lehtësojë rrugën për në Xhennet“. (Muslimi)

753. Nga Ebu Hurejre r.a. trans­me­tohet se i Dërguari i All-llahut s.a.v.s. ka thënë: „Kush thërret në rrugë të vërtetë do të shpërblehet aq sa edhe të gjithë ata që e kanë ndjekur, e që në këtë nuk do t’i mungonjë asnjë pjesë e shpërblimit të tyre“. (Muslimi)

754. Nga Ebu Hurejre r.a. trans­me­tohet se ka thënë: „I Dër­guari i All-llahut s.a.v.s. ka thënë: „Kur vdes njeriu, sevabet i pushojnë t’i arrijnë, përveç në tri raste: sadakasë së përhershme, diturisë prej të cilës ka dobi njerëzia dhe fëmijës së mirë i cili lutet për të“. (Muslimi)

755. Nga Ebu Hurejre r.a. trans­me­tohet se ka thënë: „E kam dëgjuar të Dërguarin e All-llahut s.a.v.s. duke thënë: „Bota është e mallkuar dhe çdo gjë e saj është e mallkuar, përveç të përmendurit e All-llahut dhe ajo (vepra) që e pason, dhe njeriut të ditur dhe atij që mëson“. (Tir­midhiu, i cili thotë se ky është hadith hasen)
Shprehja „dhe ajo (vepra) që e pason“ ka për qëllim bindjen praktike ndaj All-llahut.

756. Nga Enesi r.a. trans­me­tohet se ka thënë: „I Dërguari i All-lla­hut s.a.v.s. ka thënë: „Kush del nga shtëpia për shkak të kërkimit të diturisë, konsiderohet se është në rrugën e All-llahut derisa të kthehet nga rruga“. (Tirmidhiu, i cili thotë se ky është hadith hasen)

757. Nga Ebu Se’id el-Hudrij r.a. trans­me­tohet se i Dërguari i All-llahut s.a.v.s. ka thënë: „Be­simtari nuk ngopet nga e mira, de­risa fundi i tij të jetë Xhenneti“. (Tirmidhiu, i cili thotë se ky është hadith hasen)

758. Nga Ebu ed-Derdan r.a. trans­me­tohet se ka thënë: „E kam dëgjuar të Dërguarin e All-llahut s.a.v.s. duke thënë: „Kush niset për në rrugë duke kërkuar dije, All-llahu do t’ia lehtësojë rrugën për në Xhennet. Vërtet edhe me­lekët ia shtijnë krahët kërkuesit të diturisë nga kënaqësia me veprën e tij. Për dijetarin falje kërkon çdo gjë në qiej dhe në tokë, e madje edhe peshqit në ujë. Vlera e di­jetarit ndaj robit të devotshëm është sikur që është vlera e hënës ndaj të gjithë yjeve tjerë (ngase rrezja e hënës për tokën është më e fuqishme sh.k.). Vërtet di­jetarët janë trashëgimtarë të pe­j­gam­berëve; pej­gam­berët nuk kanë lënë trashëgimi dinarë as dirhemë, por ata kanë lënë për trashëgimi dijen, prandaj kush e merr, ka marrë hisen më të bollshme.“. (Ebu Davudi dhe Tirmidhiu)

759. Nga Ebu Hurejre te r.a. trans­me­tohet se ka thënë: „I Dër­guari i All-llahut s.a.v.s. ka thënë: „Kush pyetet për një dituri, e ky atë e fshehë, në Ditën e Gjykimit do të hedhet me litar nga zjarri“. (Ebu Davudi dhe Tirmidhiu, i cili thotë se ky është hadith hasen)

760. Nga Ebu Hurejre r.a. trans­me­tohet se ka thënë: „I Dër­guari i All-llahut s.a.v.s. ka thënë: „Kush mëson diturinë me të cilën kërkohet kënaqësia e All-llahut të Madhëruar, por e mëson vetëm për shkak të synimeve të kësaj bote, ai nuk do të ndijë aromë Xhenneti Ditën e Gjykimit“. (Ebu Davudi, me sened sahih)

761. Nga Abdull-llah b. Amr. b. el-Asi r.a. trans­me­tohet se ka thënë: „E kam dëgjuar të Dër­guarin e All-llahut s.a.v.s. duke thënë: „All-llahu i Madhëruar nuk do t’ua marrë (njerëzve) dijen në atë mënyrë që do t’ua nxjerrë nga shpirtrat e tyre, por do ta marrë ashtu që do të bëjë të vdesin të di­turit, pas së cilës në Tokë nuk do të mbetet asnjë njeri i ditur.. Atëherë njerëzit vetes do t’i marrin për imamë injo­rantët. Ata do të pyeten (me pyetje të ndryshme) e ata do të përgjigjen pa dije përkatëse. Kështu ata (injorantët) vetë do të lajthisin por edhe do t’i lajthisin të tjerët“. (Muttefekun alejhi)
All-llahu i Madhëruar thotë:
„Më kujtoni Mua, t’u ku­jtoj edhe Unë dhe më falënderoni e mos më mo­honi!“ (el-Bekare, 152)
„Nëse jeni mirënjohës, Unë gjithsesi do t’ua shtoj edhe më tepër“. (Ibrahim, 7)
„Dhe thuaj: Lavdëruar qoftë All-llahu!“ (el-Isra, 111)
„Ndërsa lutja e fundit: „Falënderimi është për All-llahun, Zot i botëve“. (Ju­nus, 10)

762. Nga Ebu Hurejre r.a. trans­me­tohet se Pej­gam­be­rit s.a.v.s. në natën e Israsë i janë dhënë dy gota: me verë dhe me qumësht. I shikoi ato (Muhammedi s.a.v.s.) dhe e mori qumështin. Atëherë Xhibrili tha: „Falënderimi i qoftë All-llahut i cili të përudhi në pastërtinë natyrore (fitreh), sepse po ta kishe marrë verën, populli yt do të humbte!“ (Mus­limi)

763. Nga Ebu Hurejre r.a. trans­me­tohet se i Dërguari i All-llahut s.a.v.s. ka thënë: „Çdo punë me vetëdije, të cilës nuk i paraprin falënderimi All-llahut, është e pavlefshme“. (Hadith hasen, Ebu Davudi dhe të tjerët)
All-llahu i Madhëruar thotë:
„Ata të cilët po e fyejnë All-llahun dhe të Dërguarin e tij, All-llahu do t’i mallkojë në këtë dhe në botën tjetër; Atyre u ka përgatitur vuajtje të turpshme“. (el-Ahzab, 56)

764. Nga Abdull-llah b. Amr b. el-Asi r.a. trans­me­tohet se e ka dëgjuar të Dërguarin e All-llahut s.a.v.s. duke thënë: „Kush bën një salavat për mua, All-llahu atij ia bën dhjetë salavate“. (Muslimi)

765. Nga Ibni Mes’udi r.a. trans­me­tohet se i Dërguari i All-llahut s.a.v.s. ka thënë: „Të parët që do të më kenë mua pranë janë ata që më së shumti kanë bërë salavate për mua“. (Tirmidhiu, i cili thotë se ky është hadith hasen)

766. Nga Evs b.Evsi r.a. trans­me­tohet se ka thënë: I Dërguari i All-llahut s.a.v.s. ka thënë: „Dita juaj më e vlefshme është dita e xhuma, prandaj shtojeni mbi mua atë ditë salavatin. Me siguri, salavatet tuaja do të më paraqiten“. Shokët e tij kanë thënë: „O i Dërguari i All-llahut, si do të paraqiten ty salavatet tona, kur ti do të kalbesh?“ ((Muhammedi a.s.) tha:: (Pej­gam­be­ri s.a.v.s.) thotë: „Belite“ (Muhammedi s.a.v.s.) ka thënë: „Vërtet trupat e pej­gam­berëve janë haram (të ndaluar) për tokën“. (Ebu Davudi me sened sa­hih)

767. Nga Ebu Hurejre r.a. trans­me­tohet se ka thënë: I Dër­guari i All-llahut s.a.v.s. ka thënë: „I humbur dhe i nënçmuar është ai që, kur në praninë e tij përmendet emri im, nuk bjen salavat për mua“. (Tirmidhiu, i cili thotë se ky është hadith hasen)

768. Nga Aliu r.a. trans­me­tohet se i Dërguari i All-llahut s.a.v.s. ka thënë: „Koprrac është çdokush te i cili përmendem, e nuk thërret salavat për mua“. (Tirmidhiu, i cili thotë se ky është hadith hasen sahih)

769. Nga Fedale b. Ubejd r.a. trans­me­tohet se ka thënë: „I Dër­guari i All-llahut e ka dëgjuar një njeri që bën lutje në namazin e tij, por nuk e ka theksuar falënderimin All-llahut, as salavatet mbi Pe­j­gam­be­rin s.a.v.s., në çka Muhammedi s.a.v.s. ka thënë: „Ky u ngut“. Pastaj i tha atij apo të tjerëve: „Kur dikush prej jush falë (bën lutje), le të fillojë me falënderimet Krijuesit të tij, lavdisë Atij dhe lartësisë së Tij, e pastaj le të thërret salavat mbi Pegamberin s.a.v.s., e vetëm atëherë le të lutet për ç’të dojë“. (Ebu Davudi dhe Tirmidhiu i cili thotë se ky është hadith sahih)

770. Nga Ebu Muhammed Ka’b b. Uxhreh r.a. trans­me­tohet se ka thënë: Pej­gam­be­ri s.a.v.s. doli mes nesh, kurse ne thamë: „O i Dër­guari i All-llahut, ne tashmë dimë si të të përshëndesim me selam, por si do të thërrasim salavate për ty?“ Ka thënë: „Thuani: All-lla­hume sal-li ala Muhammedin ve ala ali Muhammedin, kema sal-le­jte ala ali Ibrahime, inneke hami­dun mexhid; All-llahumme barik ala Muhammedin ve ala ali Muhammedin, kema barekte ala ali Ibrahime, inneke hamidun mexhid. (O All-llah, mëshiroje Muhammedin dhe familjen e tij, siç na e mëshirove familjen e Ibrahimit. Vërtet Ti je i lavdishëm. O All-llah, bekoje Muhammedin dhe familjen e tij, siç e bekove familjen e Ibra­himitt. Vërtet Ti je i Lavdishëm“. (Muttefekun ale­jhi)

771. Nga Ebu Mes’udi r.a. trans­me­tohet se ka thënë: „Na erdhi i Dërguari i All-llahut s.a.v.s.. kurse ne ishim në ndeje te Sa’d b. Ubadeh r.a., e Beshir b. Sa’di tha: „O i Dërguari i All-lla­hut, na ka urdhëruar All-llahu të thërrasim salavate mbi ty, si do ta bëjmë këtë“. I Dërguari i All-llahut ka heshtur aq, sa ne dëshiruam që mos ta kishte pyetur për këtë, pastaj tha: „Thuani: „O All-llah, mëshiroje Muhammedin dhe fa­miljen e tij, siç e mëshirove familjen e Ibra­himit. O All-llah, bekoje Muhammedin dhe familjen e tij, siç e bekove familjen e Ibrahimit. Vërtet Ti je i lavdishëm dhe i ma­dhërishëm. Kurse selami është si­kur që e din“. (Muslimi)

772. Nga Ebu Humejd es-Saidij r.a. trans­me­tohet se ka thënë: (As‘ habët) kanë thënë: „O i Dërguari i All-llahut, si do të thërrasim salavate mbi ty?“ (Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ) ka thënë: „Thuani: „O All-llah, mëshiroje Muhammedin, gratë e tij dhe pasardhësit e tij, siç e ke mëshiruar familjen e Ibrahimit. O All-llah, bekoje Muhammedin dhe gratë dhe pasardhësit e tij siç e ke bekuar familjen e Ibrahimit. Vërtet Ti je i lavdishëm“. (Muttefekun alejhi)
All-llahu i Madhëruar thotë:
„Të përmendurit e All-lla­hut është më e madhe“. (el-Ankebut, 45)
„Më kujtoni Mua, t’ju ku­jtoj edhe unë“. (el-Bekare, 152)
„Dhe në vete përmende Zotin tënd, me përulje dhe vendosmëri dhe pa e ngritur zërin lart, në agim dhe në muzg, dhe mos jij nga indif­erentët“. (el-A’raf, 205)
„Dhe përmendeni All-lla­hun shpesh, ndoshta do të shpëtoni“. (el-Xhumuah, 10)
„Muslimanëve dhe musli­maneve, edhe besimtarëve e besimtareve, edhe të dëgju­eshmëve e të dëgjuesh­meve, edhe të sinqertëve e të sin­qertave, edhe durimtarëve e durimtareve, edhe të përu­lurve e të përulurave, edhe meshkujve që japin sadaka edhe femrave që japin sadaka, edhe meshkujve që agjërojnë edhe femrave që agjërojnë, edhe meshkujve që kujdesen për pjesët e turpshme të trupit të vet edhe femrave që kujdesen për pjesët e turpshme të trupit të vet, edhe meshkujve që e përmendin All-llahun shpesh si edhe femrave, All-llahu me të vërtetë u ka përgatitur falje dhe shpërblim të madh“. (el-Ahzab, 35)
„O besimtarë, kujtojeni shpesh All-llahun! Dhe atë madhërojeni në mëngjes e në mbrëmje“. (el-Ahzab, 41-42)
Ajetet për këtë kaptinë janë të shumta dhe të njohura.

773. Nga Ebu Ejjub el-Ensarij r.a. trans­me­tohet se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka thënë: „Kush thotë dhjetë herë: Nuk ka zot tjetër për­veç All-llahut të vetëm. Ai s’ka shok. Atij i takon sundimi dhe falënderimi. Ai është i gjithë­fu­qi­shëm – është sikur t’i falë (nga ro­bë­ria) katër individë nga pas­ardhë­sit e Ismailit“. (Mutte­fekun alej­hi)

774. Nga Ebu Dherri r.a. trans­me­tohet se ka thënë: „I Dërguari i All-llahut s.a.v.s. më ka thënë: „A të të njoftoj me fjalët më të dashura për All-llahun? Fjalët më të dashura të All-llahut janë: „Subhanall-llahi ve bihamdihi“ (Madhëria dhe falënderimi i përkasin All-llahut të Madhëruar.) (Muslimi)

775. Nga Ebu Malik el-Esh’arij r.a. trans­me­tohet se ka thënë: „I Dërguari i All-llahut s.a.v.s. ka thënë: „Pastërtia është gjysma e imanit, el-hamdu lil-lahi mbush peshojën, kurse subhanall-llahi vel-hamdu lil-lahi mbush çdo gjë ndërmjet qiejve dhe tokës“. (Mus­limi)

776. Nga Sa’d b. Ebi Vekkasi r.a. trans­me­tohet se ka thënë: „Një beduin erdhi te i Dërguari i All-llahut dhe i tha: „Mësomë të them ndonjë fjalë!“ (Pej­gam­be­ri s.a.v.s.) ka thënë: „Thuaj: „Lâ ilâhe il-lall-llahu vahdehu la sherike lehu, All-llahu ekberu kebiren, vel-hamdu lil-lahi kethiren, ve subhanall-llahu rabbil-alemine, ve la hawle ve la kuvvete il-la bil-lahi-l-azizil-hakim“ (Nuk ka Zot përveç të vet­mit All-llah që nuk ka shoqërues, All-llahu është më i madhi në madhërinë e vet, për All-llahun qofshin falënderimet e shumta, Lavdia i qoftë All-llahut, krijuesit të botëve. Nuk ka fuqi as forcë pa All-llahun, të Lavdishëm dhe të Urtë). Beduini tha: „Të gjitha këto janë për Krijuesin tim e ç’është e imja?“ (Pej­gam­be­ri s.a.v.s.) ka thënë. „Thuaj: „All-llahu im, më fal, më mëshiro, më përudh dhe më furnizo“. (Muslimi)

777. Nga Thevbani r.a. trans­me­tohet se ka thënë: „I Dërguari i All-llahut, kur e përfundonte namazin, tri herë kërkonte falje, e pastaj thoshte: „All-llahu im! Ti je paqe dhe nga Ti rrjedh paqja, bekimi qoftë mbi Ty, o posedues i madhërisë dhe bujarisë“. Kur është pyetur el-Evzaija, e ai është një nga transmetuesit e hadithit: „Si kërkohet falje (istigfar)?“ Ai ka thënë: „Thuhet: Estagfirull-llahe, estagfirull-llahe“ (e lus All-llahun për falje)“. (Muslimi)

778. Nga Mugire b. Shu’beh r.a. trans­me­tohet se i Dërguari i All-llahut s.a.v.s. pas përfundimit të namazit dhe dhënies selam ka thënë: „La ilahe il-lall-llahu vahdehu la sherike lehu, lehul-mulku ve lehu-l-hamdu ve huve ala kul-li shej’in kadir. All-llahume la mânia lima a’atajte, ve la mu’tije lima mena’te, ve la jenfeu dhel-xheddi minke-l-xheddu“. (Nuk ka Zot tjetër përveç të Vetmit All-llah, që nuk ka shoqërues në asgjë, i Tij është tërë sundimi dhe vetëm atij i përket tërë falënderimi dhe lavdia. Ai është sundues i gjithmundshëm i çdo gjëje. All-llahu im, s’ka kush që e ndalon atë që Ti e jep dhe s’ka kush që e jep atë që Ti e ndalon, as të zellshmit nuk i vlen zelli dhe puna pa të dhënurit e All-llahut. (Prej teje është zelli e pasuria). (Mutte­fekun alejhi)

779. Nga Ebu Hurejre r.a. trans­me­tohet se muhaxhirët var­fanjakë i kanë ardhur të Dërguarit të All-llahut s.a.v.s. dhe kanë thënë: „Të pasurit na tejkaluan në shkallë të larta dhe begati të përhershme. Ata falen si falemi edhe ne, agjërojnë sikur agjërojmë ne, ata kanë dobi nga pasuria, ata kryejnë haxhxhin, umren dhe xhihadin dhe ndajnë sadaka“. (Pej­gam­be­ri s.a.v.s.) ka thënë: „A dëshironi t’ju mësoj diçka me të cilën do t’i arri­ni ata që ju kanë tejkaluar dhe ata që vijnë pas jush; nëse këtë e bëni, askush nga ju nuk do të jetë më i vlefshëm përveç nëse vepron ç’veproni edhe ju“. Muhaxhirët varfanjakë kanë thënë: „Po, gjith­qysh, o i Dërguar i All-llahut!“ (Pej­gam­be­ri s.a.v.s.) ka thënë: „Do të thoni subhanall-llah, el-hamdu lil-lah, dhe All-llahu ekber pas çdo namazi nga tridhjetë e tri herë“. Ka thënë transmetuesi Ebu Salih nga Ebu Hurejre: „Kur është pyetur për mënyrën praktike të dhikrit (pas namazit, Pej­gam­be­ri s.a.v.s.) ka thënë: „Subhanall-llah, ve-l-hamdu lil-lah, vall-llahu-ek­ber, që secila të jetë nga tridhjetë e tri herë“. (Muttefekun alejhi)
Muslimi shton në trans­metimin e tij: „Dhe janë kthyer muhaxhirët varfanjakë te i Dërguari i All-llahut s.a.v.s. dhe kanë thënë: „Vëlle­zërit tanë, pasanikët, kanë dëgjuar ç’punojmë ne, ndaj edhe bëjnë si ne.“ I Dër­guari i All-llahut s.a.v.s. ka thënë: „Ajo është dhunti e All-llahut, Ai ia jep kujt të dojë“.

780. Nga Ebu Hurejre r.a. trans­me­tohet se i Dërguari i All-llahut s.a.v.s. ka thënë: „Kush e lavdon All-llahun pas çdo namazi me tridhjetë e tri herë dhe kush e falënderon All-llahun tridhjetë e tri herë, e kush e madhëron All-llahun tridhjetë e tri herë, e pastaj me të njëqindtën e plotëson duke thënë:“ La ilahe il-lall-llahu vahdehu la sherike lehu; lehu-l-mulku ve lehu-l-hamdu; ve huve ala kul-li shej’in kadir, do t’i falen mëkatet, qofshin ato edhe se shkuma e detit“. (Muslimi)

781. Nga Ka’b b. Uxhre r.a. trans­me­tohet se i Dërguari i All-llahu s.a.v.s. ka thënë: „Përcjellë­set, përmes të cilave nuk tret shqiptuesi – ose kryerësi – i tyre pas çdo namazi të obliguar janë tridhjetë e tri herë tesbihi, tridhjetë e tri herë tahmidi dhe tridhjetë e katër herë tekbiri“. (Muslimi)

782. Nga Mu’adhi r.a. trans­me­tohet se i Dërguari i All-llahut e ka marrë për dore dhe i ka thënë: „O Mu’adh, për All-llahun, unë të dua“. Pastaj ka thënë: „O Mu’adh, unë të porosis që assesi në fund të namazit mos të lëshë pa thënë: „All-llahumme einni ala dhikrike ve shukrike ve husni ibadetike“. (All-llahu im! Më ndihmo në përkujtimin Tënd, falënderimin Tënd dhe në përsosurinë e ibadetit Tënd“. (Ebu Davudi me senede sahih)

783. Nga Ebu Hurejre r.a. trans­me­tohet se i Dërguari i All-llahut s.a.v.s. ka thënë: „Kur ta kryeni teshehhudin në namaz, çdonjëri nga ju le të kërkojë nga All-llahu mbrojtjen nga katër gjëra me fjalët: „O All-llahu im! Më ruaj nga dënimi i Xhehennemit, dënimi i varrit, nga sprovat e jetës dhe të vdekjes, dhe nga sherri i mashtrimeve të Dexhxhallit“. (Muslimi)

784. Nga Aliu r.a. trans­me­tohet se ka thënë: „I Dërguari i All-lla­hut s.a.v.s. kur falej, gjithnjë fjalë të fundit ndërmjet teshehhudit dhe selamit i kishte: „All-llahu im! Më fal ç’kam bërë dhe ç’kam lënë pa bërë, ç’kam fshehur dhe ç’kam bërë publikisht, dhe ç’kam tepruar, dhe atë që Ti e di më mirë se unë. Ti je ai i pari (për çdo gjë) dhe Ti je i mbrami (për çdo gjë), nuk ka zot tjetër përveç Teje“. (Muslimi)

785. Nga Aisheja r. anha trans­me­tohet se ka thënë: „Pej­gam­be­ri s.a.v.s. pat shpeshtuar të thoshte në rukunë dhe sexhdet e tij: „Sub­haneke-ll-llahumme rabbena ve bihamdike, All-llahumme-gfirli“ (Lavdia të qoftë Ty, o All-llahu im, Krijuesi im, Ty të qoftë falënderimi, All-llahu im, më fal!“). (Muttefekun alejhi)

786. Nga Ibni Abbasi r. anhuma trans­me­tohet se i Dërguari i All-llahut s.a.v.s. ka thënë: „Sa i përket rukusë, në të duhet Madhëruar Krijuesi tuaj; sa i përket sexhdes, në to përpiquni me dua sepse është e mundur t’u pranohet lutja“. (Muslimi)

787. Nga nëna e besimtarëve Xhuvejrije binti-l-Harith r.a. trans­me­tohet se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. një mëngjes doli nga ajo në kohën e sabahut, ndërsa ajo ishte në mesxhidin e saj. Pastaj u kthye, pasi e fali namazin e duhasë (paraditës), kurse ajo ishte ulur, me ç’rast (Pej­gam­be­ri s.a.v.s.) ka thënë: „A ende je në gjend­jen e njëjtë në të cilën jam ndarë prej teje?“. Ajo tha: „Po“. Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka thënë: „Vërtet pas teje kam thënë prej fillimit të ditës, këto fjalë do t’i peshonin ato, e ato janë: „Subhanall-llahi ve bihamdihi ad­ede halkihi, ve rida nefsihi, ve zinete arshihi, ve midade keli­matihi“. (Lavdia i qoftë All-llahut dhe Atij i qoftë falënderimi aq sa janë krijesat e Tij,aq sa është i kënaqur me Qenien e Tij, aq sa peshon arshi i Tij dhe aq sa janë shumëfjalët e Tij“. (Muslimi)
Në një transmetim tjetër për të: „Suhbhan All-llahi adede halkihi, subhanall-llahi rida nefsihi, subhanall-llahi zinete Arshihi, subhanall-llahi mi­dade kelimatihi“. (Lavdia i qoftë All-llahut në numrin e krijesave të Tij, Lavdia i qoftë All-llahut aq sa janë krijesat e Tij, pasi ai është per­sonalisht i kënaqur aq sa është i kënaqur me Qenien e Tij, Lavdia i qoftë All-llahut aq sa peshon Arshi i Tij, Lavdia i qoftë All-lla­hut aq sa janë shumë fjalët e Tij“).
Në transmetim të Tirmidhiut është: „A dëshiron të të mësoj fjalët të cilat do t’i theksosh?“ (Pastaj e theksoi tesbihin e cekur, duke e thënë nga tri herë): „Subhanall-llahi adede halkihi, subhanall-llahi adede halkihi, subhanall-llahi adede halkihi, subhanall-llahi rida nefsihi, subhanall-llahi rida nefsihi, subhanall-llahi rida nefsihi, subhanall-llahi zinete arshihi, subhanall-llahi zinete arshihi, subhanall-llahi zinete arshihi, subhanall-llahi mi­dade kelimatihi, subhannall-llahi midade kelimatihi, sub­hanall-llahi midade keli­matihi“.

788. Nga Ebu Hurejre r.a. trans­me­tohet se i Dërguari i All-llahut s.a.v.s. ka thënë: „All-llahu i Madhëruar thotë: „Unë jam në kujtimin e robit Tim për Mua, Unë jam me të kur më përmend Mua, nëse ai më përmend në veten e tij, Unë e përmend atë në veten Time, e nëse ai më përmend Mua në bashkësi, edhe Unë atë e kujtoj në bashkësi më të mirë se të atij“. (Muttefekun alejhi)

789. Nga Ebu Hurejre r.a. trans­me­tohet se ka thënë: I Dër­guari i All-llahut s.a.v.s. ka thënë: „Ju kanë tejkaluar muferridunët!“ (As’habët) thanë: „Kush janë këta muferridunët, o i Dërguari i All-llahut?“ Ka thënë: „Të tillë janë ata dhe ato që e përmendin shumë All-llahun xh.sh“. (Muslimi)
Është përcjellur: „El-Mufer­ridun“ janë me „R“ të dy­fishuar, disa thonë pa të. E pranueshme është ajo e shu­micës: me dyfishim.

790. Nga Xhabiri r.a. trans­me­to­het se ka thënë: „E kam dëgjuar të Dërguarin e All-llahut s.a.v.s. duke thënë: „Dhikri më i vlefshëm është La ilahe il-lall-llah“. (Tirmidhiu i cili thotë se ky është hadidh hasen)

791. Nga Xhabiri r.a. trans­me­to­het se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka thënë: „Kush thotë: Subhanall-llahi ve bihamdihi (Lavdia dhe falënderimi i qoftë All-llahut) për të mbillet një hurmë në Xhennet“. (Tirmidhiu i cili thotë se ky është hadith hasen)

792. Nga Ibni Mes’udi r.a. trans­me­tohet se ka thënë: „I Dër­guari i All-llahut s.a.v.s. ka thënë: „E kam takuar Ibrahimin a.s. na­tën e Israsë, e ai më tha: O Mu­ham­med, përcjelli ummetit tënd nga unë selam dhe lajmëroi se Xhenneti është vend i mirë; ujë i ëmbël dhe i shërueshëm; dhe la­jmëroi se Xhenneti është rrafshinë; fidani i Xhennetit është: subhanall-llahi, vel-hamdu lil-lah, la ilahe il-lall-llah dhe All-llahu ekber“. (Tirmidhiu i cili thotë se ky është hadith hasen)

793. Nga Ebu Derdai r.a. trans­me­tohet se ka thënë: „I Dërguari i All-llahut s.a.v.s. ka thënë: „A nuk doni t’u lajmëroj për punën më të mirë, për më të pastrën te Krijuesi juaj, për më të lartën sipas gradës, që ëshë më e mirë për ju se ndarja e arit dhe argjendit: që është më e mirë për ju se takimi me armiqtë tuaj, ku ju u mëshoni në qafë dhe ata u mëshojnë në qafë preni atyre kokat?“ (As-habët) kanë thënë: „Gjithsesi!“ (Muhammedi s.a.v.s.) ka thënë: „(Kjo është) Përmendja e All-lla­hut“. (Tirmidhiu; Hakim Ebu Ab­dull-llahu thotë se transmetimet janë sahih)

794. Nga Ebu Musa r.a. trans­me­tohet se ka thënë: „Më ka thënë mua i Dërguari i All-llahut s.a.v.s.: „A dëshiron të të drejtoj në një nga thesarët e Xhennetit?“ U përgjigja: „Gjithqysh, o i Dërguari i Zotit“. (Pej­gam­be­ri s.a.v.s.) ka thënë: „La havle ve lâ kuvvete il-la bil-lahi“ (Nuk ka fuqi as forcë pa ndihmën e All-llahut). (Muttefekun alejhi)
All-llahu i Madhëruar thotë:
„Në krijimin e qiejve dhe të tokës, edhe në ndërrimin e natës e të ditës ka me të vërtetë argumente për ata që kanë mend. Për ata që e përmendin All-llahun në këmbë, ulur, edhe ratë…“ (Ali Imran, 190-191)

795. Nga Aisheja r.a. trans­me­to­het se ka thënë: „I Dërguari i All-llahut s.a.v.s. e përmendte All-lla­hun në çdo kohë dhe në çdo situatë“. (Muslimi)

796. Nga Hudhejfete dhe nga ebu Dherre r.anhuma trans­me­tohet se kanë thënë: „Kur i Dërguari i All-llahut shkonte në shtrat, thoshte: „All-llahu im, në emrin tënd jetoj dhe vdes“, kurse kur zgjohej thoshte: „Falënderimi i qoftë All-llahut që na ngjallë pasi na vdes, tek Ai ringjallemi“. (Buhariu)
All-llahu i Madhëruar thotë:
„Qëndro vendosmërisht në anën e atyre që i luten Zotit të vet në mëngjes dhe në mbrëmje, me dëshirë që të meritojnë simpatinë e Tij, dhe mos i hiq sytë tu prej tyre…“ (el-Kehf, 28)

797. Nga Ebu Hurejre r.a. trans­me­tohet se ka thënë: „I Dër­guari i All-llahut s.a.v.s. ka thënë: „Vërtet All-llahu i Madhëruar ka engjëj që udhëtojnë gjithnjë dhe kërkojnë ithtarë të dhikrit, e kur gjejnë popullin që e përmend All-llahun e Madhëruar, engjëjt thë­rrasin: ‚Eni te ajo që po e kërkoni!‘, e pastaj i rrethojnë me krahët e tyre deri në qiellin e kësaj bote, kurse Krijuesi i tyre, edhe pse e di më mirë se ata i pyeti: ‚Ç’po flasin njerëzit e Mi?'“ Ka thënë: „En­gjëjt thonë: ‚Po të lavdojnë (tes­bih) Ty, po të madhërojnë (tekbir) Ty, po të falënderojnë (tahmid) Ty, dhe po të lartësojnë (temxhid) Ty‘. All-llahu tha: ‚A më kanë parë robtë e Mi?‘ Engjëjt thanë: ‚Jo, për All-llahun, ata nuk Të kanë parë!‘ All-llahu pyeti: ‚Çfarë do të ishin, sikur të më shihnin?‘ Engjëjt thonë: ‚Sikur Të të shihnin, ata edhe më tepër do Të të adhuronin, do Të të falënderonin dhe do Të të lavdonin‘. All-llahu tha: ‚A po kërkojnë diç robtë e Mi?‘ Engjëjt thanë: ‚Po Të lusin për Xhennet‘.“ Pej­gam­be­ri s.a.v.s. tha: „All-llahu thotë: ‚A e kanë parë atë?‘. Engjëjt thanë: ‚Jo, për All-llahun, o Kri­jues, nuk e kanë parë Xhennetin‘. All-llahu atëherë u tha: ‚E si do të luteshin për Xhennetin, sikur ta ki­shin parë?‘ Engjëjt thanë: ‚Sikur ta kishin parë Xhennetin, ata edhe më shumë do të lakmonin për të, edhe më shumë do të kërkonin dhe edhe më shumë do të dëshironin‘. Atëherë All-llahu i pyeti ata: ‚Prej çkahit ata kërkojnë mbrojtje dhe strehim?‘ Engjëjt thanë: ‚Ata kërkojnë mbrojtje nga zjarri‘. All-llahu tha: ‚A e kanë parë ata zja­rrin?‘ Engjëjt thanë: ‚Jo, për All-llahun, nuk e kanë parë!‘ All-llahu tha: ‚E si do të kërkonin ata mbrojtjen nga zjarri sikur ta kishin parë?‘ Engjëjt thanë: ‚Sikur ta ki­shin parë zjarrin, ata edhe më shumë do të iknin nga ai, dhe edhe më shumë do të frikësoheshin nga ai‘. All-llahu i Madhëruar thotë: ‚Bëhuni dëshmitarë që po ua fali atyre“. Muhammedi s.a.v.s. ka thënë: „Një prej engjëjve thotë: ‚O Krijues, në mesin e tyre është një që nuk është prej tyre, ai ka ardhur në mesin e tyre për ndonjë nevojë të tyre‘. All-llahu i Madhëruar thotë: ‚Meqë janë së bashku ulur, nuk do të jetë i pafat bashkulësi i tyre‘..“ (Muttefekun alejhi)
Sipas transmetimit të Mus­limit: Nga Ebu Hurejre r.a. trans­me­tohet se Pej­gam­be­ri s.a.v.s. ka thënë: „Vërtet All-llahu ka engjëjt udhëtarë të zgjedhur, të cilët i përcjellin tubimet e dhikrit, dhe kur gjejnë tubim të dhikrit, ata ulen me ta dhe njëri-tjetrin e mbështjellin me krahët e tyre, kështu që e mbushin gjithë ç’ka mes tyre dhe qiellit të kësaj bote. Pasi që shpërnda­hen (të tubuarit), engjëjt ngri­hen dhe shkojnë në qiell. Atëherë All-llahu i pyet ata për përmendësit e All-llahut, ndonëse më mirë se ata e di gjendjen e tyre: ‚Prej nga erdhët?‘ Engjëjt thonë: ‚Vijmë nga robtë Tu, që në tokë Të bëjnë tesbih, tekbir, tehlil, tahmid dhe lutje!‘ All-llahu i Madhëruar thotë: ‚Çka po më lusin?‘ Engjëjt thonë: ‚Të lu­sin për Xhennetin!‘ All-llahu thotë: ‚A e kanë parë ata Xhennetin tim?‘ Engjëjt thonë: ‚Jo, Krijuesi ynë!‘ All-llahu thotë: ‚E si do të lutnin ata për Xhennetin sikur ta kenë parë atë?‘ Engjëjt thonë: ‚Do të lu­sin t’i strehosh ata‘. All-llahu thotë: ‚A e kanë parë ata zja­rrin Tim?‘ Engjëjt thonë: ‚Jo!‘ All-llahu thotë: ‚E si do ta bënin këtë sikur ta kishin parë atë?‘ Engjëjt thonë: ‚Ata të lutin për falje‘. All-llahu thotë: ‚Unë tashmë të gjithëve ua kam fal dhe u kam dhënë ç’kanë kërkuar dhe i kam mbrojtur nga ajo që kanë kërkuar“. Muhammedi s.a.v.s. ka thënë: „Engjëjt thanë: ‚Në mesin e tyre ka një rob mëkatar, ai ka ecur dhe rastësisht iu është bashka­ngjitur në ndejë‘. All-llahu thotë: ‚Edhe atij ia kam falë, sepse ai bën pjesë në një popull, që asnjëherë nuk do të jetë i pafatë bashkulësi i tyre ‚.“

798. Nga Ebu Hurejre r.a. dhe nga Ebu Seidi r.a. trans­me­tohet se kanë thënë: „I Dërguari i All-llahut s.a.v.s. ka thënë: „Asnjë grup njerëzish nuk do të ulen ta për­mendin All-llahun, e që engjëjt nuk do t’i rrethojnë, nuk do t’i kaplojë mëshira dhe nuk do të lëshohet mbi ta qetësia shpirtërore dhe që All-llahu nuk do t’i përmend tek ata (engjëj) që i ka pranë“. (Muslimi)

799. Nga Ebu vakid el-Harith b. Avfi r.a. trans­me­tohet se njëherë i Dërguari i All-llahut është ulur në xhami, rreth tij ishin as’habët, e me atë rast erdhën tre persona në xhami. Dy prej tyre u nisën në drejtim të të Dërguarit të All-llahut s.a.v.s., kurse një shkoi. Dy që u nisën kah Pej­gam­be­ri s.a.v.s., kur erdhën deri te hallka rreth Muhammedit s.a.v.s., njëri prej tyre e pa një vend të zbrazët dhe u ul në atë hallkë. Personi i dytë u ul prapa hallkës, kurse shoku i tyre i tretë doli nga xhamia. Pasi që i Dërguari i All-llahut s.a.v.s. mbaroi me li­gjëratën tha: „A dëshironi t’ju njoftoj për gjendjen e këtyre tre ardhacakëve? Një nga ata iu mbështet, ashtu që edhe All-llahu e mbështeti, i dyti ka ngurruar nga turpi, ashtu që edhe All-llahu ngurroi (nga dënimi i tij), kurse sa i përket të tretit që ktheu shpinën, edhe All-llahu ka kthyer nga ai (mëshirën e Tij)“. (Muttefekun alejhi)

Post a Comment

0 Comments