Agjërimi

 

Detyra e tretë kryesore islame është agjërimi i muajit të Ramazanit.

Agjërimi është bërë obligim në vitin e dytë hixhrij, me këtë ajet kur'anor: "O ju që besuat, agjërimi u është bërë obligim sikurse që ishte obligim edhe i atyre që ishin para jush, kështu që të bëheni të devotshëm. (jeni të obliguar për) Ditë të caktuara, e kush është i sëmurë prej jush ose është në udhëtim (e nuk agjëroi), atëherë ai (le të agjërojë) më vonë aq ditë. E ata që i rëndon ai (nuk mund të agjërojnë), janë të obliguar për kompenzim, ushqim (ditor), i një të varfëri ai që nga vullneti jep më tepër, ajo është aqë më mirë për te. Mirëpo, po që se dini, agjërimi është më i mirë për ju."(El Bekare, 183-184)

"Ditët e caktuara" që i përmend Kur'ani, janë muaji i Ramazanit, në të cilin filloi shpallja e Kur'anit, si udhërrëfyes për njerëzinë dhe si dëshmi e qartë që shpie në rrugën e drejtë dhe që e ndanë të vërtetën nga e pavërteta.

Historiku i agjërimit

Nga ajeti i cituar më lartë shihet se agjërimi ka qenë i obliguar edhe para Muhammedit alejhisselam. Disa nga ata popuj janë shfarosur, e disa jetojnë edhe sot, siç janë, kinezët, indianët, persianët, egjiptianët etj.

Në ungjijt (sipas Mateut dhe Lukës) gjithashtu flitet për agjërimin. Dispozitat e agjërimit në Dhiatën e Vjetër (Bibël) janë të paqarta, mirpo dihet se Musai alejhisselam agjëronte nga dyzet ditë.

Fakti se institucioni i agjërimit haset edhe te popujt paganë, flet se edhe këtyre popujve ndonjëherë u kanë ardhur pejgamberë me urdhëresa të njëjta ose të ngjajshme, të cilat i ka shpallur edhe Kur'ani.

Ndërkohë që disa popuj agjërimin e kuptonin si vetmundim - duke mos ngrënë asgjë për një kohë të gjatë (brahmanët, budistët) , të tjerët hanin, duke e lënë vetëm mishin dhe dhjamin e kafshëve (te krishterët).

Përkufizimi i agjërimit në Islam

Agjërimi islam është detyrë e domosdoshme fetare për çdo musliman dhe muslimane të moshës madhore dhe të mençur - që të heqë dorë nga ushqimi, pija, marrëdhëniet intime, duhani dhe veprimet e ngjajshme që e prishin agjërimin dhe që nga agimi deri në përendim të diellit, me nijet që këtë ta bëjë në emër të All-llahut, nëse për këtë nuk ka pengesa.

Agjërimi mund të jetë:

Farz (agjërimi i muajit të Ramazanit dhe agjërimi i kefaretit);
Sunnet (agjërimi i jevmi -ashures, ditës së nëntë dhe të dhjetë të muajit Muharrem);
Mendub ( të agjërosh nga tre ditë për çdo muaj, të hënën dhe të enjten për çdo javë, gjashtë ditët e muajit të Shevvalit, "agjërimin e Davudit", do të thotë, çdo të dytën ditë gjatë tërë vitit);
Mekruh (të agjërosh ditët e Bajramit, vetëm të premten ose vetëm të shtunën, të agjërosh për çdo ditë);
Haram (të agjërojë personi i cili është në gjendje të hajdit ose nifasit).
Nijeti - qëllimi se do të agjërohet dita e caktuar është çështje e zemrës. Kjo nuk do të thotë se me gojë nuk guxon të shprehet, edhe pse është më mirë të vërtetohet me fjalë. Nijeti (me fjalë) shqiptohet:

"Nevejtu en esume gaden lil-lahi te'ala min shehri ramadane - vendosa , në emër të All-llahut të madhëruar, që nesër të agjëroj agjërimin e Ramazanit".

Të zgjohesh para agimit në sehur - syfyr, me qëllim që të agjërosh ditën që vijon, njëkohësisht do të thotë edhe nijet.

Kjo vendosje është e nevojshme për çdo ditë, Kjo, zakonisht, bëhet pas kryerjes së syfyrit, nëse harrohet që kjo të bëhet menjëherë pas sehurit, mund të bëhet deri një orë para dreke.

ÇKA E PRISH AGJËRIMIN?

Agjërimin e prish: ushqimi, pija, duhani dhe kënaqja e instikteve seksuale.

KOMPENSIMI I AGJËRIMIT (kada dhe kefareti)

Në rastet kur agjërimi prishet pa qëllim duhet (pas Ramazanit) kompensuar ditë për ditë, do të thotë, të agjërohet numri i ditëve të lëshuara.

Megjithëatë, agjërimi i prishur me qëllim, tërheq pas vete kefaretin - kundërpagesën që përbëhet nga agjërimi i 60 ditëve krahas atyre që i kompenson (kada), ose të ushqyerit e 60 personave të varfër, ose të ushqyerit e një personi të varfër 60 ditë; ose kundërvlera e kefaretit, gjithashtu, mund të ofrohet si ndihmë institucioneve islame, të cilat përgatisin kuadër fetarë.

Me prishjen e agjërimit me qëllim nënkuptohet prishja me vetëdije dhe e paarsyeshme.

Për prishjen e agjërimit me qëllim nënkuptohet prishja me vetëdije dhe e paarsyeshme.

Për prishjen e agjërimit me dhunë ose nga frika nevoitet të agjërohet ditë për ditë (kada).

ÇKA NUK E PRISH AGJËRIMIN?

Nëse njeriu, nga harresa, bën diç që e prish agjërimin, agjërimi nuk do ti prishet, me kusht që të mos e vazhdojë më tej atë veprim, sapo t'i kujtohet se agjëron.

KUSH S'ËSHTË I OBLIGUAR TË AGJËROJË?

Agjërimin e Ramazanit nuk është i obliguar ta agjërojë:

i sëmuari i cili frikësohet se sëmundja do t'i keqësohet - konstatim ky të cilin duhet miratuar në bazë të shkathtësisë ose të mendimit të mjekut të specializuar për atë sëmundje;
udhëtari i cili niset për rrugë që më së paku zgjat 18 orë ecje më këmbë (86 km), duke mos marrë parasysh më ketë rast mjetin e udhëtimit. Mirëpo, Kur'ani porositë që nëse agjërimi nuk e dëmton, më mirë është që të agjërojë;
gjithënjësja ose shtatzëna, nëse frikësohet se agjërimi do ta dëmtojë;
ushtarët, të burgosurit, punëtorët fizikë dhe bujqit, nëse u janë ekzpozuar kushteve të atilla të punës dhe të kohës, saqë agjërimi më seriozisht do të ndikonte në shëndetin e tyre (minatori, p.sh).
Të gjithë personat e përmendur janë të detyruar t'i agjërojnë ditët e lëshuara të Ramazanit më vonë - kur për këtë do t'u lejojnë kushtet.

Pleqt e rregjur e të pamundshëm, gjithashtu, nuk janë të obliguar të agjërojnë, por janë të obliguar, nëse kanë mundësi, që për çdo ditë të japin nga një fidje në vlerë të sadekatul -fitrit.

Nuk është e lejuar të agjërojë gruaja që ka hajdin - menstruacionin, ose nifasin - lehoninë. Kur të kalojnë këto pengesa, duhet t'i agjërojë ditët e lëshuara.

Të gjithë personat që me arsye objektive janë të penguar të agjërojnë ditët e Ramazanit, duhet natyrisht t'u largohen të ushqyerit publik, në mënyrë që mos t'u japin shkas personave të tjerë, të cilët për këtë nuk kanë arsye.

KUPTIMI I AGJËRIMIT

Agjërimi si edhe namazi, numërohet ndër shprehijet më të larta të devotshmërisë - përkushtimit. Ai është bindje e besimit të vërtetë, pa dyfytyrësi e hipokrizi.

Muhammedi alejhisselam thotë:

"I vetmi ibadet që nuk ka dyfytyrësi është agjërimi".

All-llahu xh.sh. thotë:

"Agjërimi është për Mua dhe Unë do të shpërblej për të, sepse njeriu për hir Timin heq dorë nga haja e pija" (Hadith kudsij).

"All-llahu xh.sh. jua ka bërë farz agjërimin e Ramazanit, ndërsa unë po ju obligoj të falni namazin e teravisë, andaj kush e agjëron Ramazanin dhe e fal teravinë, duke besuar sinqerisht dhe duke patur kujdes për obligimet e veta ndaj All-llahut, do t'i falen disa mëkate të caktuara, të cilat i ka bërë deri atëherë!"

"Gjithçka ka dyert e veta, e dyert e ibadetit janë agjërimi. Prandaj ai që agjëron edhe kur fle - bën ibadet" (Hadith).

Mëshira e All-llahut në veçanti është e mjaftueshme në Ramazan, sepse agjëruesit jo vetëm që heqin dorë nga ngrënia, pija dhe dëshirat tjera, por edhe nga të gjitha punët e këqija dhe irituese. Atëherë, te njerëzit zhvillohet një ndenjë e posaqme e solidaritetit, e merhametit dhe e bamirësisë.

Besimtari atëherë më tepër se kurrë, ndjen nevojën për të bërë vepra të mira.

Flijimi që njeriu e bën në emër të All-llahut është masë e imanit të tij. Sa më e madhe të jetë sakrifica në emër të All-llahut, aq më i sinqertë dhe më i thellë është besimi. Për këtë arsye agjërimi është edhe flijim i dëshirave dhe endjeve të caktuara, që njëkohësisht është ndër dëshmitë më të forta të imanit të sinqertë të muslimanit.

Agjërimi duhet të jetë shtytës për zhvillimin e të gjitha vetive të ndershme dhe fisnike, sepse kënaqja vetëm e dëshirtave trupore, do ta shpiente njeriun në shkallën e kafshës. Prandaj, Muhammedi alejhisselam ka thënë:

"Agjërimin e prishin pesë gjëra:

gënjeshtra,
shpifja,
përgojimi -delendisja,
betimi i rrejshëm dhe
shikimi me pasion, afsh".
Sipas kësaj, në mënyrë që agjërimi të jetë ibadet, njeriu duhet të jetë i përshkruar me mendime dhe frikë respekt ndaj All-llahut, me dhikër, bamirësi, lexim dhe dëgjim të Kur'anit, me qetësi dhe me veti të tjera fisnike.

Muslimani agjëron nga bindja se agjërimi është vullnet dhe urdhëresë nga All-llahu xh.sh., gjë që shpie në kënaqësinë e kësaj dhe të botes tjetër, ndaj këtë flijim e bën pa vështirësi dhe lodhje. Agjërimi është njëri ndër faktorët më efektivë në zhvillimin dhe edukimin e vullnetit të njeriut. Shumë duhanxhinj, p.sh., që janë të flakët pas kësaj shprehje, me ardhjen e Ramazanit pa vështirësi heqin dorë nga kjo.

Mirëpo sikur të kërkohej prej tyre që këtë ta bënin pasi të ketë kaluar Ramazani, madje edhe për një kohë të shkurtër, kjo për ta do të ishte një mundim dhe vetmohim i madh.

Me veprimin bamirës të këtij ibadeti shumëkush forcohet dhe çlirohet nga prangat e epsheve të ndryshme, që deri atëherë ka qenë rob i tyre.

Telashet e shumënumërta elementare: uria, etja, shtrëngatat e luftës dhe rrethanat e tjera të papritura, i shpiejnë njerëzit në prova dhe mundime të duarnduarta, të cilat shumë më lehtë dhe më me pavështirësi do t'i durojnë ata që agjërojnë, sesa ata që këtë s'e kanë bërë kurrë.

ANA SOCIALE E AGJËRIMIT

Që moti është thënë se "i ngopuri nuk i beson të uriturit", që do të thotë se njeriu nuk mund t'i kuptojë hallet e të varfërve dhe të të uriturve, përderisa nuk e ndjen vetë këtë.

Muaji i agjërimit të obligueshëm ka veprim shumë të fuqishëm në aspektin social e edukues.Agjërimi ia mëson besimtarit vetëmohimin dhe theroinë, si ndaj vetvetes, ashtu edhe ndaj njerëzve të tjerë.

Kështu te besimtari zhvillohet ndenja e dashurisë ndaj njerëzve dhe e vetmohimit në kuptimin më të gjerë të fjalës. Egoizmi zëvendësohet me bujarinë, sidomos ditëve të Ramazanit. Për këtë arsye për Ramazanin janë të lidhura gati të gjitha dhëniet materiale fetare siç janë: zekati, sadekatul-fitri dhe llojet e tjera të ibadei-malijjes.

ANA SHËNDETËSORE E AGJËRIMIT

Deri vonë janë theksuar dobitë e agjërimit ekskluzivisht në fushën e adhurimit - ibadetit, ku edhe qëndron kuptimi i tij kryesor: që nga njeriu të formojë një qenie të pastër morale dhe shpirtërisht të afërt ndaj All-llahut xh.sh. Ky qëllim përmendet në ajetin kur'anor "...le'al-lekum tettekun...- ...kështu që të jeni të devotshëm..."

Mirëpo, agjërimi mjekësia moderne sapo e ka zbuluar dhe argumentuar pjesërisht. "Agjëroni - do të jeni të shëndosh". Thotë Muhammedi alejhisselam, duke porositur maturinë në ngrënie dhe pije, në mënyrë që të ruhet elasticiteti dhe fortësia e trupit, shëndeti dhe kthjelltësia mendore, në frymën e fjalëve kur'anore:

"O bijtë e Ademit, vishuni bukur për çdo namaz (lutje), hani dhe pini e mos teproni, pse Ai (All-llahu) nuk i do ata që e teprojnë (shkapërderdhin)." (El- A'araf, 31)

Muhammedi alejhisselam ka porositur se duhet ndërprerë ngrënien pikërisht atëherë kur të paraqitet oreksi më i madh për të.

Muaji i agjërimit paraqet një pushim dhe rekreacion të përkryer për organizmin. Ngase i gjithdijshmi, duke e ditur çka i nevoitet organizmit, e urdhëroi agjërimin.

Me qëllim që agjërimi të ketë veprim bamirës për shëndetin tonë, duhet ndjerë vështirësitë imagjinare dhe duhet larguar nga ushqimet e bollshme.

Për këtë arsye preferohet që përkohësisht të agjërohet edhe pas Ramazanit, në mënyrë që organizmi të mbahet në kondicion dhe vitalitet të gjithmonshëm.

Shumë mjekë dhe mendimtarë e rekomandojmë agjërimin si mjetin më të mirë dhe më efikas për ruejtjen e shëndetit, vitalitetit dhe kondicionit jetësor.

Medicina bashkëkohore shërbehet me agjërimin si metodë të sukseshme për shërimin e shumë sëmundjeve, e në radhë të parë të trashjes.

SADEKATUL - FITRI

Sadekatul-fitri është obligim pronësor islam - vaxhib për muslimanët më të pasur, që kryhet gjatë muajit të Ramazanit - duke dhënë një vlerë të caktuar në të holla ose në natyrë, muslimanëve më të dobët ekonomikisht, gjegjësisht enteve dhe instituve fetare-arsimore.

Në bazë të urdhëresave kur'anore të kuptimit të përgjithshëm që kanë të bëjnë me të dhënat materiale fetare, si dhe në bazë të fjalëve të Muhammedit alejhisselam, që kanë të bëjnë me këtë obligim e kanë radhitur në vaxhib - obligim islam i shkallës së dytë.

Muhammedi alejhisselam thotë : "Agjërimi i Ramazanit do të jetë i ndaluar ndqërmjet tokës dhe qiellit, derisa besimtari ta japë Sadekatul-fitrin", që do të thotë se agjërimi i muslimanit i cili nuk e jep Sadekatul-fitri nuk do të jetë i pranuar tek All-llahu xh.sh.

Muhammedi alejhisselam këtë detyrë të muslimanëve më të pasur ndaj më të varfërve, e ka përmendur shpesh dhe i ka urdhëruar që tu ndihmojnë gjatë ditëve të Bajramit, në mënyrë që bashkërisht të mund t'i shijojnë ditët e gëzueshme e të hareshme të Bajramit.

Të obliguarit e Sadekatul-fitrit

Sadakatul - fitrin janë të obliguar ta ndajnë të gjithë muslimanët dhe muslimanet më të pasur, pa marrë parasysh moshën . Sipas kësaj , mosha madhore nuk është kusht , si tek ibadetet e tjera , për kryerjen e këtij obligimi . Në emër të fëmijëve këtë obligim do ta japin prindërit ose kujdestarët e tyre . Muslimani i cili për çfarëdo arsye nuk e ka agjëruar Ramazanin , është i obliguar , gjithashtu , ta japë sadakatul - fitrin , përderisa posedon mjete .

Sadakatul-fitrin është i obliguar ta japë secili musliman të cilit, pas nevojave të rregullta, në ditën e parë të Bajramit të Ramazanit, i tepron vlera e një sadakatul-fitri.

Sadekatul-fitri mund të jepet në natyrë ose në të holla, varësisht nga mundësitë materiale të të obliguarit. Sipas shumicës së juristëve islam, Sadekatul-fitri në natyrë është një sa'a (sa'a=3.332 gram) grurë, gjegjësisht një të ushqyer normal njëditor për një person mesatar, sipas standardit të tij.

Ndërmjet zekatit dhe sadakatul-fitrit ekzistojnë dy dallime kryesore:

zekati jepet në kapital, ndërsa sadakatul-fitri në person,
zekati mund të jepet gjatë tërë vitit, ndërkaq Sadekatul-fitri vetëm gjatë Ramazanit, gjegjësisht para faljes së namazit të Bajramit.
Kuptimi dhe rëndësia e zekatit dhe e sadakatul-fitrit

Zekati sipas fjalëve të Pejgamberit alejhisselam është sadakë e cila merret prej të pasurve dhe u jepet të varfurve. Dhënien e zekatit, Islami nuk ia ka lënë vullnetit të njeriut, por e ka rregulluar dhe caktuar me Sheriat. Islami e ka urdhëruar një përqindje të caktuar për të gjitha burimet e fitimit - arit, argjendit, monedhës, tregtisë, prodhimeve bijqësore, pemëve, kafshëve të mëdha e të imta, pasurisë në tokë etk.

Nisabi i çdo lloji të këtillë është aq sa të reflektojë drejtësinë dhe reciprocitetin, kështu që zekati nuk e ngarkon tepër njeriun, po as që ia përvetson fuqinë që i nevoitet.
Islami gjithashtu e ka caktuar edhe sadakatul-fitrin, duke e obliguar me të çdo musliman, mundësitë e të cilit e tejkalojnë atë që i duhet për një ditë dhe për një natë. Pra, muslimani përmes fesë së tij mësohet në solidaritet dhe dhembshuri të ndërsjellë.

Zekati paraqet pastrim të pasurisë, lartësim shpirtërorë dhe ilaq nga koprracia. All-llahu xh.sh. thotë:

"Merr prej pasurisë së tyre (të atyre që pranuan gabimin) lëmoshë që t'i pastrosh me të dhe t'u shtosh (të mirat) dhe njëkohësisht lutu për ta, se lutja jote është qetësim për ta. All-llahu dëgjon dhe sheh." (Et Tevbe, 103)

Zekati është obligim material, të cilin Islami e lidh me imanin dhe me përkushtim ndaj All-llahut xh.sh. Mohimin e së drejtës së të varfërit, Kur'ani e krahason me mohimin e Ahiretit dhe të ringjalljes pas vdekjes:

"Thuaj: "Unë jam vetëm njeri sikurse edhe ju, mua më shpallet se Zoti juaj është vetëm Zoti një, pra drejtonju Atij dhe kërkoni falje prej Tij. Për idhujtarët është mjerim i madh, të cilët nuk e japin zeqatin dhe mu ata e mohojnë botën tjetër." (Fussilet, 6-7)

Islami , kështu e zgjidh obligimin e solidaritetit shoqëror, me atë që këtë e shpall ndër themelet e tij primare. Ai gjithashtu e mëson besimtarin se ky institucion është i lidhur me imanin, ndaj kush e kryen me kënaqësi, kjo është dëshmi se imani është bërë pjesë përbërëse e qenies së tij.

Andaj muslimani nuk mbetet vetëm me të dhënat e obligueshme të zekatit. Para tij ndodhen një sërë formash të dhënieve vullnetare, të cilat ia preferon feja. Zekati, në të vërtetë, është ndarje apo veçim minimal për solidaritetin shoqëror që po e kërkon Islami.

Pasuria e egoistit në këtë botë është e privuar nga bekimi dhe bereqeti.

"Thuaj: "S'ka dyshim se Zoti im është Ai që i jep furnizim të begatshëm atij që do nga robërit e vet dhe Ai ia pakëson atij, e çkado që të jepni, Ai e kompenson atë dhe Ai është dhuruesi më i madh." (Se'be, 39)

"Ata, të cilët bëjnë koprraci me atë që nga të mirat e veta u dha All-llahu, të mos mendojnë kurrsesi se ajo është në dobi të tyre. Jo, ajo është në dëm të tyre. Ajo e mirë me çka bënë koprraci, në ditën e kijametit do t'u mbështillet në qafën e tyre. All-llahut i mbesin trashëgim qiejt dhe toka, All-llahu është i njohur mirë më atë që veproni." (Ali Imran, 180)

Ata që e ndajnë, gëzojnë mëshirën dhe mbrojtjen e Zotit:

"Dhe cakto për ne (jetë) të mirë në dunja dhe të mirë në botën tjetër, pse vërtet jemi kthyer kah Ti. Ai (Zoti) tha: "Dënimi im është ai me të cilin e godas cilin dua, e mëshira Ime ka përfshirë secilin send. Atë (Mëshirën) do ta caktoj për ata të cilët i ruhen (mëkateve), e japin zeqatin dhe për ata që argumentet tona i besojnë" (El-E'araf, 156)

Muhammedi alejhisselam lidhur me këtë thotë: "S'ka ditë që gdhijnë njerëzit, e të mos i vizitojnë dy melekë, prej të cilëve njëri thotë: - O Zot, kompensoji atij që ndan, ndërkaq tjetri thotë: - O Zot, zhduke atë që bën koprraci!"